به گزارش ارتباطات و اطلاع‌رسانی سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر، نشست نقد و بررسی سینمایی «ایستاده در غبار» به کارگردانی محمد حسین مهدویان در برج میلاد برگزار شد.
پوریا ذوالفقاری منتقد جلسه در ابتدا اظهار کرد: در دهه ۹۰ بحث هایی شد که چرا به شهدا و سرداران دوره جنگ نپرداخته ایم. بر همین اساس تلاش هایی هم انجام شد که در اکثر موارد به نوعی تقلید از سینمای هالیوودی بود اما فکر می کنم این فیلم از ین جهت بسیار متفاوت عمل کرده و این الگو را تغییر داده است.
وی ادامه داد: در جنگ هشت ساله ما ادبیاتی حاکم است که نمی توان با الگوگرفتن از سینمای آنسوی آب به آن پرداخت. این کارگردان نیز شیوه ای متکی بر تحقیق را پیش گرفته و تلاش دارد مفاهیم مدنظر خود را به شیوه سینمایی بیان کند موضوعی که در بسیاری فیلم های جنگی جای آن خالی بوده و نادیده گرفته شده است.
این منتقد سینما همچنین متذکر شد: برای ساخت فیلم جنگی موفق، باید ابتدا سینما را بلد بود. فکر می کنم اگرچه به این فیلم ایراداتی وارد است اما با این حال «ایستاده در غبار» از چند اتفاق مهم جشنواره به شمار می رود و از منتقدان می خواهم درباره این راه جدید مطالب متعددی بنویسند تا با پرداخت به نقاط قوت و ضعف این الگوی جدید، دوباره سینمای جنگ ماه ۱۰ سال درجا نزند.
مهدویان، کارگردان جوان این اثر با اشاره به اینکه منابع صوتی در سریال قبلی بیشتر بوده، اظهار کرد: منابع صوتی که در آخرین روزهای زمستان از شهید باقری در اختیار داشتیم، جذاب‌تر بودند و بیشتر می‌شد روی آن مانور داد. اما در این مجموعه صداهای کمتری را در اختیار داشتیم.
وی در پاسخ به این پرسش که چه انتقادهایی نسبت به این نوع روایت از زندگی شهدا وجود داشته، عنوان کرد: در این موضوعات به هر حال حساسیت‌هایی وجود دارد، من فکر می‌کنم بخشی از این اتفاق به خط قرمزهایی برمی‌گردد که خودمان در ذهن می‌سازیم. من در کار قبلی این قضیه را تجربه کرده بودم که می‌توان موضوعات این چنین را هم متفاوت نگاه کرد. اما از همان ابتدا که فیلمنامه را می‌نوشتم، فکر می‌کردم اصلا قبول نمی شود و برایم عجیب بود که وقتی خوانده شد به جز در برخی موارد کوچک که برایش راه پیدا کردیم، موافق بودند.
وی ادامه داد: قبول کنیم که باید حرف‌های تازه بزنیم و نگاه جدیدی را به فضای جنگ بسازیم. با این حال تولید کننده و سرمایه‌گذاران قطعا تحت فشارهایی بوده‌اند و از این پس هم خواهند بود، اما وقتی قرار است کار تازه‌ای انجام شود، خود تهیه‌کننده‌ها هم پای کار می‌ایستند.
این کارگردان با اشاره به اینکه شخصیت حاج متوسلیان مبتنی بر پژوهش شخصیت را خلق کردیم، نمی‌توان گفت این فیلم همه واقعیت‌ها درباره حاج احمد متوسلیان نیست و درکی است که ما از آن داشته‌ایم.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا به اکران این اثر در سینما فکر کرده است، اظهار کرد: حتی اگر از فیلم استقبال هم نشود، اتفاقی نمی افتد، در طول سال فیلم‌های زیادی هستند که اکران می‌شوند و مورد توجه قرار نمی‌گیرند، اجازه بدهید فیلم ما هم یکی از همان‌هایی باشد که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
مهدویان در ادامه با تاکید بر اینکه «ایستاده در غبار» معیارهای عادی برای جذابیت را ندارد، اضافه کرد: با این حال فیلم در سه روز اول اکران در میان آرای مردمی جایگاهی خوبی دارد. اما متاسفانه مد شده که وقتی کسی نظری دارد و دو نفر از اطرافیانش هم با او هم عقیده هستند، فکر می‌کند مردم این طور فکر می‌کنند، در صورتی‌که این طور نیست. قرار نیست همه مردم را راضی کنیم.
وی ادامه داد: من وقتی فیلمی را می‌سازم و عرضه می‌کنم، شما به عنوان مخاطب محق هستید که بگویید باید در جشنواره باشد یا نباشد، اما خوشحالم که هیئت انتخاب مانند شما فکر نمی‌کنند. من فیلم خودم را با مسیر قانونی ساخته‌ام و به جشنواره داده‌ام و فکر نمی‌کنم افرادی که در هیئت انتخاب هستند فشارپذیر باشند.
مهدویان تاکید کرد: نباید ژست این را بگیریم که می‌خواهیم روشنگری کنیم و با طرح سوال‌هایی به ذهن‌ها جهت بدهیم و اصلا نمی‌دانم صحبت‌هایی از این دست که اعضای هیئت انتخاب تحت فشارهایی این فیلم را در بخش سودای سیمرغ قرار داده‌اند، به وجود آمده است.
وی در ادامه همچنین عنوان کرد: «ایستاده در غبار» ساخته شده و باید مورد بررسی قرار گرفته شود که اصلا این فیلم در چه ژآنری باید باشد. اما اگر فیلم را به بخش مستند می‌دادم، پذیرفته می‌شد؟ این فیلم حتی یک فریم عکس مستند ندارد!
این کارگردان همچنین اظهار کرد: اگر امکان ساخت فیلمی درباره امام موسی صدر وجود داشته
باش، حتما این کار را انجام می‌دهم.
امیر بنان، جانشین تهیه کننده این فیلم هم درباره برنامه ریزی ها برای اکران این فیلم و اینکه آیا «ایستاده در غبار» در گروه هنر و تجربه نمایش داده می شود؛ گفت: پیشنهادات خوبی برای پخش این فیلم داریم و برای اکران آن گروه هایی متنوع تر از هنر و تجربه پیش رو داریم . به شخصه نیز بر این باورم که فیلم فروش خاص خود را هم خواهد داشت.
سه ساعت گریم در یک روز!
هادی حجازی فر، بازیگراین فیلم هم در این نشست عنوان کرد: واقعیت این است زمانی که همکاری در این فیلم را پذیرفتم هیچگاه فکر نمی کردم آنقدر سخت باشد. از همان ابتدا تنها روزی سه ساعت گریم داشتیم و بزرگترین مشکل من همین گریم بود.از سوی دیگر سرعت کار هم بسیار بالا بود.
وی که در فیلمی بدون دیالوگ ایفای نقش کرده،در این باره اظهار کرد: در خصوص نداشتن دیالوگ هم فیلمی قبل از اثر قبلی کارگردان ندیده بودم که در آن به این شیوه عمل شود.
بازیگر «ایستاده در غبار» در ادامه با اشاره به باورپذیری گریم او در این فیلم برای آشنایان شهید متوسلیان، متذکر شد: بسیار خوشحالم که یک تجربه تئاتری به لحاظ تداوم حس ها را در این فیلم تجربه کردم.این کار برای من بسیار سخت بود اما وقتی فیلمبرداری تمام شد لذت بی پایان حضور در صحنه نیز به پایان رسید.
محمدرضا شجاعی طراح صحنه و لباس این فیلم نیز در توضیحی کوتاه عنوان کرد:این تجربه دوم من با کارگردان این فیلم بود و آنچه برایم بسیار جذاب است آنکه مهدویان در مقوله جنگ با توجه به تحقیقاتی که داشته به اجتهاد رسیده وگرنه افراد زیادی دوست دارند وارد این فضا شوند.
وی ادامه داد: برای طراحی صحنه این کار بیشتر از اطلاعاتی که او به ما میداد استفاده می کردیم و در فضاسازی هایمان خیلی نیاز به تخیل نداشته و استنادمان به تحقیقات کارگردان بود.
این طراح صحنه و لباس همچنین عنوان کرد: در روند تولید نیز طی ۵۰ جلسه کار انجام شد که این موضوع مهمی است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
