به گزارش ارتباطات و اطلاع رسانی سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر، مهدی قربانپور درباره ایده ساخت مستند «زمناکو» گفت: در سال های گذشته موضوعات انسانی فکر مرا به خود مشغول می کرد. دوست داشتم مستندی با موضوع انسانی بسازم که برای مخاطبان سینما نیز جذاب باشد.
وی افزود: اولین بار در موزه صلح ایران با یکی از قربانیان شیمیایی جنگ آشنا شدم. این فرد از شخصیتی به نام زمناکو برای من گفت. بسیار کنجکاو شدم تا با این شخصیت آشنا شوم. او از من دعوت کرد تا روی این شخصیت مطالعه ای داشته باشم.
این کارگردان مستندساز خاطرنشان کرد: زمانی که برای اولین بار به حلبچه رفتیم، همزمان با روز برگزاری یادمان قربانیان حلبچه بود. باور نمی کردم، پنج هزار نفر در یک روز از بین رفته باشند. هیچ وقت فکر نمی کردم دولتی بتواند ملت خودش را اینگونه قربانی کند. روبرو شدن با این واقعیت حتی پس از ۳۰ سال مرا بسیار تحت تاثیر قرار داد. از طرفی حضور ۱۰ هزار نفر در یک همایش آنقدر عجیب بود که تصمیم به ساخت این مستند گرفت.
وی در ادامه، افزود: مطالعه میدانی این پروژه بسیار سخت بود اما با تمام سختی ها، راه را برای ساخت مستند هموار کردیم. پس از ساعت ها بحث و گفت و گو درباره کاراکتر اصلی فیلم، به یک روایت مشخص درباره زمناکو دست یافتیم.
قربانپور با بیان اینکه زمناکو یا علی، همان پسری است که خوانده اش را گم کرده و پس از سال ها، آنها را در کردستان عراق پیدا می کند، اظهار کرد: زمانی با زمناکو آشنا شدیم که ۲ سال از پیدا کردن خانواده اش گذشته بود. به همین دلیل بازسازی صحنه های پیدا کردن خانواده اش، توسط او کار بسیار سختی بود.
کارگردان مستند «آنجا که هیچ کس نیست» یادآور شد: سعی مان بر این بود که مناسبات انسانی سوژه از بین نرود. شاید یکی از دلایل قرار گرفتن زمناکو در مسیر خوب، رابطه درستی بود که به عنوان یک کارگردان با زمناکو، سوژه و اهالی منطقه برقرار کردم.
قربانپور درباره علت انتخاب فعالیت در سینمای مستند به جای سینمای داستانی گفت: مسیری که باید مستند از مسیر تحقیق و پژوهش برای رسیدن به سوژه طی کند، مسیر بسیار سختی است. مستند ساز تجربه می کند و انرژی خیلی بیشتری را صرف رسیدن به سوژه اش می کند. همین انرژی، منجر به اثری قابل قبول برای مخاطب می شود.
کارگردان مستند «یکی میان ما» درباره اکران این قبیل آثار در جشنواره فیلم فجر، گفت: جشنواره سینما حقیقت، جشنواره سینمای مستند است. این جشنواره به طور تخصصی به بخش های فنی و هنری سینمای مستند توجه می کند، اما جشنواره فیلم فجر جشنواره سینمای ایران است.
او ادامه داد: جشنواره فیلم فجر، جشنواره ای است که تمام گونه های فیلم سازی باید در آن حضور داشته باشند. در تمام دنیا، فیلم های مستند در یکی از بخش های اصلی جشنواره ها است و برای مستند های خوب، صف های طولانی مخاطبان شکل تشکیل می شود.
قربانپور اظهار کرد: میزان استقبال سینماگران، منتقدان و اهالی رسانه از اکران مستندها در روز های گذشته از جشنواره فیلم فجر، نشان داد که مستند ها می توانند با مخاطبان خودشان به خوبی ارتباط برقرار کنند.
وی گفت: جشنواره فیلم فجر به دلیل اینکه جشنواره سینمای ایران است، باید فرهنگ سازی و آشتی مردم با سینمای مستند را بر عهده بگیرد.
مستند «زمناکو» در مدت زمان ۷۰ دقیقه تولید شده و به مدت دو سال و بیش از ۳۰ جلسه در تهران، مشهد، حلبچه و سلیمانیه عراق تصویربرداری شده است.
از جمله جوایزی کسب شده توسط این فیلم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برنده تندیس شایستگی بهترین فیلم مستند از هفدهمین جشن خانه سینما
برنده تندیس شایستگی بهترین پژوهش از هفدهمین جشن خانه سینما
برنده تندیس بهترین کارگردان از نهمین جشنواره سینما حقیقت (جایزه شهید آوینی)
کاندیدای بهترین فیلم هنر و تجربه در نهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت
