محمدهادی کریمی کارگردان «کمدی انسانی» گفت: ساخت این فیلم فراتر از ابزاری برای تصعید روحی خودم و مخاطبان فیلم، یک هدف و انگیزه بالا برای ادامه زیستن در این حوزه بود.
به گزارش ستاد خبری جشنواره فیلم فجر، دکتر محمدهادی کریمی کارگردان و فیلمنامه‌نویس سینمای ایران که کارگردانی پنج فیلم بلند سینمایی را در کارنامه دارد، در جشنواره سی‌وپنجم فیلم فجر با «کمدی انسانی» تازه‌ترین ساخته‌اش در بخش سودای سیمرغ حاضر است. کریمی درباره اثر جدیدش به ستاد خبری جشنواره می‌گوید: «این فیلم تنها قصه‌ای بود که ساختن‌اش برایم فراتر از یک ارضای روحی بود، چرا که در فیلمسازی همیشه تنها بهانه‌ام برای ساختِ یک قصه، نوعی کاتارسیس و پالایش شخصی است و لاغیر! اما این بار ساخت «کمدی انسانی»، فراتر از ابزاری برای تصعید روحی خودم و مخاطبانش یک هدف و انگیزه بالا برای ادامه زیستن در این حوزه بود. کاری بسیار بسیار سخت آن هم در بخش خصوصی، بدون پشتیبان‌های مالیِ قدر و پول‌های عجیبی که راه به سینما باز کرده‌اند. این اتفاق تنها به لطف دوستان همراه افتاد و توکل به حمایت و هدایت اویی که تنها دارایی‌ام همیشه بوده است… «کمدی انسانی» را در کمال ناباوری اطرافیانی که ساختِ فیلم را غیرممکن می‌دانستند، شروع کردم تا فیلمی که بسیاری‌ها در بسیار زمان‌ها دوست‌اش خواهند داشت، شکل بگیرد و فراروی دوستدارانش جان بگیرد.»
هزینه استقلال نگاه
دکترکریمی در پاسخ به این پرسش که چرا اگر به هر دلیلی فیلمی از جشنواره کنار گذاشته شود یا در جشنواره آنچنان مورد توجه قرار نگیرد و کاندیدا یا برنده جایزه نشود، عوامل و دست‌اندرکارانش ناراحت می‌شوند؟ و حتی دیده شده که همه صداقت جشنواره و داوران آن را زیر سوال می‌برند، می‌گوید: «در دوران فیلمسازی‌ام، هر وقت متقاضی حضور در بخش مسابقه بوده‌ام، فیلم‌هایم پذیرفته شده و این اتفاق را تجربه نکرده‌ام اما در اوائل دهه هشتاد، بنا به نقل متواتر افرادی متعدد از هیئت داوران، حداقل در دو دوره، نام من به عنوان فیلمنامه‌نویس، لحظه آخر با اراده‌ای خارج از هیئت محترم داوری خط خورد، اما من همان موقع و بعدها اعتراضی نکردم، اصولا به این خط خوردن‌ها در لحظات آخر عادت کرده‌ام و آن را به نوعی هزینه استقلال نگاهم می‌دانم. از سوی دیگر معتقدم خود فیلم باید راهش را پیدا کند. به نظر من، «فیلم خوب» می‌ماند، حتی اگر همه دست به دست دهند و نادیده‌اش بگیرند.»
ادغام بخش «سودای سیمرغ» با «نگاه نو»
کریمی در ادامه به اتفاق امسال جشنواره فیلم فجر در ادغام دو بخش رقابتی در یک بخش اشاره می‌کند و می‌گوید: «به نظرم وقتی سینمای ۸، ۱۶ و بالاخره ۳۵، یعنی مسیر صعب اما پر لذت فیلمسازی در دهه‌های قبل جایش را به فیلمسازی همگان با ابزار دیجیتال داده و همه می‌توانند به وفور تجربیاتی با این ابزار داشته باشند. خیلی از فیلم‌اولی‌ها مثل دهه شصت و حتی هفتاد فیلم اولی نیستند. آنها تله‌فیلم‌های متعدد ساخته یا برای شبکه خانگی کار کرده‌اند. در واقع به‌خاطر دریافت اولین پروانه ساخت سبنمایی‌شان، فیلم اولی به حساب می‌آیند نه از حیث ساختن اولین فیلم بلندشان! پس خیلی فیلمساز اول و چندم، به لحاظ تجربه کاری، تفاوتی ندارند؛ ضمن اینکه یک فیلم‌اولی‌ساز که بودجه هنگفت برای ساخت فیلمش دارد، مبسوط‌الیدتر از فیلمساز پیشکسوتی است که جز وام فارابی بودجه‌ای ندارد و جز بخش فرهنگی فارابی دری به سویش گشوده نیست، اما با این همه، محک تجربه باید به میان آید و این ادغام در عمل تجربه شود تا بعد بتوان کارشناسانه‌تر، درباره‌اش صحبت کرد.»
کارگردان «بشارت به شهروند هزاره سوم» در پاسخ به این سوال که خیلی‌ها معتقدند تمام شور و حال و رونق و جنب و جوش سینما در ایران به ده روز جشنواره فجر منحصر و محدود شده و انگار بخش عمده‌ای از آثار سینمای ما فقط به قصد همین ده روز ساخته می‌شود؟ پاسخ می‌دهد: «نه، اینطور نیست، کشاورزان هم جشن خرمن و خوشه‌چینی دارند اما به قصد شرکت در جشن خرمن و چیدن محصول، زراعت یا باغبانی نمی‌کنند. اینکه حداقل ده روز کوچه سینما آذین بسته می‌شود اتفاق خوبی است که رهگذران و عابران بدانند خانه‌ای که در این کوچه است چراغش روشن است و خبرهایی هست. آن هم خبرهای خوب. خانه متروک و ویران یا خانه مصیبت‌زده و سوگ دیده را آذین نمی‌بندند.»
وی همچنین در ادامه درباره میزان تاثیر قضاوت و داوری جشنواره و جوایز و تقدیرها در کار عوامل فیلم‌ها می‌گوید: «تشویق ذاتا امری پسندیده است آنهم وقتی تنبیه زیاد است و سهل و آسان و متأسفانه بازارش پر رونق. تشویق و جایزه خوب است اگر باعث جمود و خشکی و تصلب استعداد و خلاقیت و درجا زدن واحساس بی نیازی و استغنا از تلاش در هنرمندی که مورد تحسین و تشویق قرار گرفته شود نشود. جوایز باید باعث رشد و بالندگی شود نه یک تورم کاذب به طرف بدهد و به اصطلاح باد در کعب کسانی دمیده شود که خدای نکرده به خاطر ملاحظات و سفارش‌ها با ناداوری برنده شده‌اند.»
امیدواری به تثیبت چندساله موقعیت دبیر
خیلی‌ها به تغییر گاه و بیگاه در مقررات جشنواره اعتراض دارند. در جشنواره‌های معتبر دبیر جشنواره ثابت است یا در دوره‌های حداقل چند ساله جشنواره را مدیریت می‌کند. اما در ایران دبیری بر سرکار می‌نشیند و تا آزمون و خطاهایش را می‌کند، کنار گذاشته می‌شود. دلیل این ناپایداری را در چه می‌بینید؟ کریمی در این زمینه می‌گوید: «متأسفانه نگاه‌های سیاسی از نوع جناح‌بندی‌ها و دارودسته‌بازی‌ها باعث این قضیه است ولاغیر ، امیدوارم انتصاب مدیریت جشنواره حداقل برای یک دوره چند ساله صورت بگیرد و قوانین مدون شود. هرچند که مدون بودن کافی نیست! پیش از مدون شدن، مدلل و متقن هم باشد.»
استقبال در اکران عمومی یا دیده شدن در جشنواره؟
کارگردان «کمدی انسانی» درباره این که استقبال در اکران عمومی برایش اهمیت بیشتری دارد یا دیده شدن اثرش در جشنواره؟ می‌گوید: «به جای جواب، به آن طناز معروف اشاره می‌کنم که وقتی صاحبخانه‌اش گفت: «آش میخوری یا کباب؟»، گفت: «مگر شما فقط یک ظرف دارین!!» و یا به ظریف دیگری اشاره می‌کنم که «هردوانه» را بین خربزه و هندوانه انتخاب کرد!»
یک پیشنهاد به دبیر جشنواره
دکترکریمی در پایان می‌گوید: «تنها آرزوی سلامت و سعادت برای دبیر جشنواره فیلم فجر و همکارانشان دارم و اینکه در پایان کار، خشنودی خداوند و رستگاری، برای همه ما رقم بخورد.»
