کارگردان مستند «رئیس الوزراء» گفت: تلاش کردم در این مستند با یک موضع بیطرفانه نقش برجسته قوام را در تاریخ معاصر ایران بیان کنم و مخاطب امروزی را با این سیاستمدار ایرانی آشنا کنم.
محمدرضا هاشمیان در گفتوگو با ستاد خبری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر درباره روند دو ساله تحقیق و پژوهش برای این مستند تاریخی بیان کرد: در این دو سال سعی کردم تقریبا از تمام منابع مکتوب و تصویری که چه در ایران و چه در خارج وجود داشت بهره ببرم. برای به دست آوردن بخشی از تصاویر آرشیوی سفری به مسکو کردم و بخشی دیگر از تصاویر از انگلستان و آمریکا خریداری شد. به مراکز اسناد مختلفی نیز سر زدم و سعی کردم اسناد درجه اولی را برای استفاده در فیلم تهیه نمایم.
وی ادامه داد: درست روایت کردن شخصیت خاکستری قوام در فیلم در عین آن که بتوان بدون موضعگیری حق مطلب را ادا کرد، بسیار کار سخت و دشواری بود. بنابراین از روایت خطی و مستقیم شخصیت پرهیز کردم و فرم و شیوه جدیدتری را اتخاذ نمودم. بدین صورت که در چهار اپیزود با زوایای دید مختلف به قوام و اقدامات وی در آن دوران پرآشوب پرداختم که به نظرم شیوه تجربه نشدهای دست کم در حوزه مستند است . با توجه به کمبود منابع تصویری در برخی قسمتها دست به بازسازی زدم و از گرفتن مصاحبه نیز پرهیز کردم.
این کارگردان حاضر در بخش سینما حقیقت جشنواره فیلم فجر، ضمن آسیبشناسی ساخت مستندهای تاریخنگارانه، موضعگیریهای ناآگاهانه و القای دریافت شخصی کارگردان به مخاطب را خطای فاحشی دانست که سبب از دست دادن مخاطب میشود. وی در این باره افزود: آنچه که ساخت مستندهای تاریخی را تهدید میکند، موضعگیری ناآگاهانه است، موضوعی که مستند را در حد گزارشهای تلویزیونی نازل می کند. در واقع موضعگیری و وارد کردن نظرات شخصی باعث کاهش اعتماد مخاطب به فیلم می شود و باورپذیری آن را کاهش می دهد. نباید از یاد برد که تمام جذابیت فیلمهای تاریخی به ویژه فیلمهایی که درباره شخصیتهای تاریخی ساخته میشود، در بی طرفی سازندگان نسبت به سوژه است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه روایت این مستند از شکل معمول اغلب مستندهای تاریخی که الگویی خطی شبیه ویکی پدیا دارد، خارج است، به نظرم این متفاوت بودن ریسک کار را بالا میبرد و همانقدر که ممکن است مورد توجه قرار بگیرد، به همان اندازه هم میتواند مورد نقد قرار گیرد.
هاشمیان که پیش از این با مستند «شناسنامه» در بخش مسابقه مستند دوره سی و دوم جشنواره فجر حضور داشت، چالش اصلی نمایش مستندها را در روزهای جشنواره مربوط به زمان پخش فیلمها معرفی و بیان کرد: سه سال پیش اکران فیلم من و البته بقیه مستندها در ایام جشنواره همزمان با پخش فیلمهای داستانی در سالن اصلی بود. خب طبیعتا هنگامی که پای انتخاب وسط باشد، مخاطب جشنواره هم به سمت تماشای سینمای داستانی کشش بیشتری پیدا می کند و اینطور میشود که در حق مستندها اجحاف میشود.
وی افزود: مستند «رئیس الوزراء» در جشنواره سینما حقیقت امسال به سانس فوق العاده رسید و مخاطبان استقبال خوبی از آن کردند. امیدوارم در جشنواره فجر امسال هم اتفاقات خوبی برای آن بیفتد و فیلم دیده شود. البته بیشتر مستندهای راه یافته به بخش مسابقه را دیدهام و به نظرم همه شانس دیده شدن دارند و خوشبین هستم که در این دوره از جشنواره با یک برنامهریزی درست شاهد استقبال خوبی از فیلم های مستند باشیم.
کارگردان مستند «رئیس الوزراء» در پایان بیان کرد: متاسفانه با توجه به اینکه ساخت مستندهای تاریخی به دلیل فرایند پیچیده پژوهش و ساخت، هر سال تعدادش کمتر میشود، قطعا موفقیت در جشنوارهای مانند فجر، انگیزهام را در راستای دیدگاههایم تقویت خواهد کرد.
سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به دبیری محمد حیدری بهمنماه سال جاری برگزار میشود. اخبار، مطالب، عکسها و ویدئوهای این جشنواره علاوه بر سایت، از روی کانال رسمی جشنواره فجر به آدرس http://telegram.me/fajrfilmfest35 قابل مشاهده است.