نشست رسانهای چهار فیلم کوتاه «حیوان» ساخته بهمن و بهرام ارک، «فاش» ساخته احسان مختاری، «مارلون» به کرگردانی درناز حاجیها و «وقت نهار» به کارگردانی علیرضا قاسمی با اجرای محمود گبرلو امشب شنبه چهاردهم بهمنماه در پردیس سینما گالری ملت برگزار شد.
در ابتدا بهمن ارک به نمایندگی از فیلم «حیوان» پشت تریبون قرار گرفت. این کارگردان درباره ایده شکل گیری این فیلم گفت: حیوان، محصول مدرسه ملی سینما است. زمانی که با برادرم میخواستیم در مدرسه ثبتنام کنیم، اجازه ورود ندادند و در ادامه تهیهکننده فیلم ما شدند. در ابتدا انتزاعیتر و اجتماعیتر بود. برای ساخت این فیلم حدود یک نفر بودند. خوششانسی که این فیلم داشت، پذیرفتهشدن در جشنواره کن بود که در ادامه اتفاقات خوبی برایش رقم خورد و جوایز بینالمللی زیادی به دست آورد.
او درباره حضور این فیلم در جشنواره فیلم فجر گفت: بخشی از هر جشنوارهای به فیلم کوتاه و جوانان تعلق دارد و این بخش باید در جشنواره ثابت بماند و برای جوانان انگیزه شود. ما نباید به فیلم کوتاه به عنوان یک مرحله نگاه کنیم زیرا دارای مدیوم مستقل است. آقای کیارستمی هم در میان کارهایش گریزی به فیلم کوتاه میزد. همانگونه که باید گاهی غزل گفت، بعضی مواقع رباعی. نسبت به فیلم کوتاه نیز باید چنین دیدگاهی وجود داشته باشد.
کارگردان فیلم «حیوان» درباره موضوع فیلم توضیح داد: ما انواع فیلم کوتاه داریم و همیشه این نیست که غافلگیری داشته باشد. من این غافلگیری را در فیلمهایم دوست ندارم. داور در یکی از فستیوالها به من گفتند ما از سینماهای ایران تنها سینمای اجتماعی میبینیم. فضای فیلم ما برایشان جالب بود و برایشان ژانر جدیدی از سینمای ایران بود. در فستیوالهای خارجی نمادها و اشارهها برایشان جذاب است. فیلم ما در قیاس با فیلمهای خارجی که در جشنواره کن حضور داشتند، از نظر فرم بسیار خوب بود.
او در ادامه نشست درباره خوانش فرامتنی از این فیلم گفت: فیلم در ابتدا خیلی اجتماعی بود که میخواست از مرز رد شود اما در ادامه این مفاهیم را انتزاعیتر کردیم که بیزمان و بیمکان باشد. این فضا دنیای فیلم را گسترش میدهد که در عین حال دوست داشتیم درمیان این مفاهیم انتزاعی قصهای را هم تعریف کنیم.
ارک با تاکید بر مهم بودن فیلم کوتاه تصریح کرد: ما جزو فیلمسازان محسوب میشویم. ما را هم قبول کنید. نسل آینده سینمای ایران فیلمسازان کوتاه هستند. بیایید و به این فیلمسازان توجه کنید.
احسان مختاری کارگردان «فاش» نیز درباره فیلمش توضیح داد: این فیلم تجربه دوم من محسوب میشود و محصول انجمن سینمای جوانان ایران است. این فیلم در سی و چهارمین جشنواره فیلم کوتاه حضور داشت و برنده جایزه بهترین فیلمبرداری از این جشنواره شد.
این کارگردان درباره مراحل ساخت فیلم گفت: ما یک گروه چهار نفره هستیم که در حال طی مسیری هستیم. این فیلم تجربه شخصی من بود و واقعی است. فیلمسازی تجربه زیستی هر انسانی است.
مختاری درباره اجحاف به فیلم کوتاه افزود: با اکران مردمی در جشنواره فیلم فجر میتوانست فاصله بین مخاطب با فیلم کوتاه را پر کند. فیلم کوتاه باید جدی گرفته شود و میتواند برای مخاطب معمولی هم باشد و تاکنون این فرصت پیش نیامده است.
این کارگردانن درباره تعدد عوامل فیلم گفت: فیلمبرداری و نورپردازی این فیلم بسیار سخت بود. ما نزدیک شش ماه با فیلمبردار صحبت کردیم و دو روز برای نورپردازی زمان گذاشتیم. منطق نوری این فیلم منطق داستانی بود و چندین ماه درگیر این قضیه بودیم که حتی از پنجره ها نور را تقویت کنیم.
او در پاسخ به این سئوال که آیا این فیلم را از یکی از داستانهای غلامحسین ساعدی برداشتهاید، گفت: خیر همان طور که گفتم این فیلم تجربه زیستی خودم بود.
مختاری با ااشاره به این مطلب که علاقه ای نداشتم در این فیلم به داستان و قصه گویی بپردازم، افزود: در این فیلم بیشتر موقعیتی که ساخته می شد و روابط این دو برادر برایم اهمیت داشت. در کل میزانسنهای فیلم این دو برادر در تقابل هم هستند و کنار یکدیگر نیستند. در این فیلم بیشتر از اینکه به دیالوگگویی و قصه گفتن بپردازم، قصدم این بود بر اساس موقعیت فیلم را پیش ببرم. من درفیلم میخواستم قضاوت یک طرفه را حذف کنم.
او درباره نقش فرم در فیلم کوتاه و قیاس آن با فیلم بلند توضیح داد: در واقع در فیلم کوتاه موقعیت محور بودن اهمیت است بر عکس فیلم بلند که داستان گوست. در سالهای اخیر فیلمهای کوتاه زیادی به داستانگویی پرداختهاند و این توقع درباره فیلم کوتاه به وجود آمده که باید روایت داستانی داشته باشد.
درناز حاجیها کارگردان «مارلون» درباره ایده شکلگیری این فیلم گفت: من دو فیلم قبل از ساخت «مارلون» مشغول تست از بازیگران بچهای بودم که میدیدم بسیاری از والدین به زور بچههایشان را برای تست میآورند و این موضوع برایم جذاب شد.
وی ادامه داد: این فیلم را زمانی که در مدرسه ملی لندن درس میخواندم، با همکلاسیهایم ساختم و بسیار هم با من همراه بودند. این فیلم را با هشتاد پوند ساختم و سه روز ساخت فیلم زمان برد و در فستیوالهای فیلم کوتاه لندن و جشنواره فیلم کوتاه ایران نمایش دادم که موفق به کسب جایزه شد. در جشنواره فیلم کوتاه مخاطب عام با «مارلون» بسیار ارتباط گرفتند و از من بسیار سئوال میکردند.
حاجیها درباره این موضوع که چرا به غیر از چهره پسر بچه چهره دیگر شخصیتها نمایش داده نمیشود، گفت: قصد من این بود تمرکز روی مارلون باشد و تنها شخصیتهایی در فیلم دیده میشوند که از نظر احساسی به مارلون نزدیک میشوند و حتی فیلمبرداری را که در فیلم میبینیم خودش را هم قد و قواره این پسربچه میکند.
این کارگردان درباره سابقه کاریاش توضیح داد: من هفت فیلم کوتاه ساختهام. دو فیلم مستند کار کردم که جایی نمایش داده نشده است. من اولین کلاس سینماییام را با آقای بیضایی کار کردم و در ادامه با افرادی همچون اصغر فرهادی و شادمهر راستین کار کردم.
او درباره آینده کاریاش و اینکه آیا فیلم بلند خواهد ساخت، گفت: داستان برای من تعیین میکند که باید کوتاه ساخته شود یا بلند. اما در حال حاضر مشغول نگارش فیلم کوتاه هستم.
پوریا موسوی تهیه کننده «وقت نهار»؛ رویا بختیار، بازیگر، محمد حدادی فیلمبردار و بهرام عمرانی تدوینگر فیلم در این نشست حضور داشتند و کارگردان فیلم به دلیل سفر در این نشست حاضر نبود.
موسوی در ابتدا به این نکته اشاره کرد: فیلم کوتاه با یک نفر ساخته نمی شود و خواهش من این است که برای فیلم کوتاه همه عوامل حضور داشته باشند. برای ساخت این فیلم از ابتدای تابستان سال ۹۵ وارد مرحله پیش تولید شدیم و بازنویسیهای مکرری صورت گرفت. ما پیشتولید سنگینی داشتیم و چهار سری دکوپاژ شد که هر دفعه استوری برد جدیدی طراحی میشد زیرا فیلم پیش تولید اینچنینی را میطلبید. ما در اورژانش بیمارستان فیلمبرداری داشتیم و نمیتوانستیم بداههپردازی داشته باشیم و همه چیز باید از قبل مشخص بود. فیلمبرداری این فیلم چهار روز زمان برد.
او درباره انتخاب بازیگر دختر فیلم گفت: خورشید چراغیپور قرار بود در ابتدا دستیار باشد اما در ادامه احساس کردیم به دلیل میمیک صورتش بهترین انتخاب برای این نقش است.
بختیاری دیگر بازیگر این فیلم نیز گفت: من نوزده سال سابقه بازی در تاتر را دارم و سالها پیگیر و مخاطب فیلم کوتاه بودم. زمانی که فیلمنامه «وقت نهار» را خواندم، دوست داشتم. همچنین عوامل این فیلم هر کدام در زمینه کاریشان متخصص هستند. در نقشم سعی میکردم هرآنچه کارگردان میخواست را اجرا کنم.
حدادی درباره تفاوت فیلمبرداری در فیلم کوتاه و بلند توضیح داد: با قطعیت میگوییم که طراحی فیلمبرداری در فیلم کوتاه بسیار پیچیدهتر از فیلم بلند اتفاق میافتد. ما چهار ماه قبل از فیلمبرداری فیلم با پروژه درگیر شدیم اما به من پیشنهاداتی برای فیلم بلند میشود که تنها دو هفته برای شروع فیلمبرداری زمان داریم. همچنین در فیلم کوتاه همه عوامل تاثیر دارند و فیلم کوتاه تنها کار کارگردان نیست.
موسوی با اشاره به حضورهای بینالمللی این فیلم گفت: خیلی خوشحالیم که این فیلم به کن رفت و نامزذ نخل طلایی فیلم کوتاه کن شد همچنین در دوازده جشنواره خارجی دیگر حضور داشت و این موقعیت را دارد که در بخش دانشجویی اسکار شرکت کند.
تهیه کننده «وقت نهار» ادامه داد: اگر حمایتهای رسانهای که از فیلم بلند میشود از فیلم کوتاه شود این بستر وجود دارد که مردم با فیلم کوتاه ارتباط برقرار کنند و این حوزه برای مردم هم می تواند جذاب باشد. اتفاق هایی که برای فیلم کوتاه می افتد برای فیلم بلند نمیافتد. ما فیلمهای کوتاه زیادی داریم که در جشنوارههای بینالمللی موفقیتهای زیادی را کسب کردند.
امیر تودهروستا از فیلمسازان فیلم کوتاه که در نشست حضور داشت، گفت: مطمئنا بسیاری ار فیلمسازان کوتاه در سالهای آینده فیلمهای بلندشان در جشنواره فیلم فجر حضور خواهد داشت. درحال حاضر فیلم کوتاه در بهترین دوران خود به سر میبرد و من تأسف میخورم که بعد از چندین سال فیلم کوتاه در این جشنواره حضور دارد اما رسانهها بیتوجه هستند. من از مسئولان جشنواره تشکر میکنم که این فرصت را برای فیلم کوتاه فراهم کردند و امیدوارم در سالهای آینده اتفاقات بهتری برای فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر بیفتد.
درناز حاجیها نیز در این نشست این موضع را مطرح کرد چرا ما این حق را نداشتیم که یک سانس در باغ کتاب داشته باشیم. برای دیده شدن فیلم کوتاه چه فرصتی بهتر از جشنواره فیلم فجر. حتی هنوز هم دیر نشده است و میتوان این سانس را به فیلم کوتاه اختصاص داد. چنین اکرانی این فرصت را برای فیلمسازان کوتاه فراهم دیده شوند و زمینه همکاری با عومل فیلم بلند سینمایی را برای فیلمسازان فیلم کوتاه فراهم می کند.
رویا بختیاری با بیان این مطلب که برای فیلم کوتاه باید فرهنگسازی شود افزود: برای فیلم کوتاه باید حق بیشتری داده شود و این خوراک به مردم داده شود.
بهرنگ دزفولیزاده نیز در این نشست به عدم توجه رسانه ها به فیلم کوتاه اشاره کرد و ادامه داد: فیلم کوتاه نطفه ای است که فیلساز تجربه ای را برای ساخت فیلم بلند دریافت می کند. این چهارفیلم کوتاهی که در این جشنواره نمایش داده شد به جرات بسیار بالاتر از فیلم های بلند قرار می گیرند و از سوی اهالی رسانه باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
احسان مختاری کارگردان «فاش» نیز با تشکر از دبیر جشنواره برای حضور فیلم کوتاه در جشنواره امسال فجر افزود: ما از مسئولین می خواهم که ما فیلمسازان فیلم کوتاه را به رسمیت بشناسند. اکران یک سانس فیلم کوتاه در باغ کتاب یک درخواست به حق ماست.
در پایان این نشست عزتالله علیزاده معاون اجرایی دبیر جشنواره این موضوع را مطرح کرد که یک سانس در باغ کتاب به فیلم کوتاه اختصاص داده شده است. فیلمسازان کوتاه نیز خواهان این موضوع شدند که اطلاع رسانی درستی برای این اکران شود که همه از اکران فیلم های کوتاه در باغ کتاب اطلاع پیدا کنند.