اولین حضور یک فیلمساز زن در جشنواره فجر به کارگردانی مشترک فیلم سینمایی «شهر موش‌ها» توسط مرضیه برومند و به دوره چهارم این جشنواره باز می‌گردد.
به گزارش ستاد خبری سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر، موفقیت فیلمسازان زن در جشنواره فیلم فجر و تثبیت حضور آنان در این جشنواره، نشان دهنده جایگاه زنان فیلمساز در سینمای ایران است. در سینمای پیش از انقلاب، تنها یک زن فرصت می‌کند تا کارگردانی سینما را تجربه کند و آن تجربه نیز فرصت تکرار دوباره پیدا نمی‌کند.
سایر زنان سینمای ایران نیز اغلب به بازیگری در سینما اشتغال داشتند که به واسطه فساد آشکار سینمای فیلم فارسی، آن‌ها نیز بخشی از ویترین فساد آن سینما به شمار می‌آمدند. انقلاب اسلامی در بهمن ماه ۵۷ توانست به حضور زن در سینما معنای جدیدی ببخشد. این بار زنان فیلمساز ایرانی بودند که در ایجاد سینمای نوی ایران نقشی کلیدی بازی کردند.
اگرچه اولین حضور یک فیلمساز زن در جشنواره فجر به کارگردانی مشترک فیلم سینمایی «شهر موش‌ها» توسط مرضیه برومند به دوره چهارم این جشنواره باز می‌گردد، سال بعد و در سال ۱۳۶۵، پوران درخشنده با فیلم سینمایی «رابطه» به عنوان اولین کارگردان مستقل زن در فجر حضور پیدا کرد.
درخشنده در سال بعد و در ششمین دوره جشنواره فیلم فجر با «پرنده کوچک خوشبختی» تا مرز دریافت سیمرغ بهترین کارگردانی پیش رفت و در رقابت با داریوش مهرجویی، سیامک شایقی و کیانوش عیاری نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی شد، اما رقابت را در نهایت به «آن سوی آتش» کیانوش عیاری واگذار کرد. بعد از آن و در دوره دهم جشنواره فجر بود که رخشان بنی‌اعتماد سیمرغ بهترین کارگردانی را برای فیلم «نرگس» به دست آورد. در آن سال «نرگس» بیشترین جایزه را از جشنواره فجر به دست آورد.
رخشان بنی‌اعتماد، پوران درخشنده، تهمینه میلانی، مرضیه برومند، نرگس آبیار، نیکی کریمی، نگار آذربایجانی، مونا زندی و منیر قیدی موفق‌ترین فیلمسازان زن سینمای ایران در جشنواره فجر بوده‌اند. از این لیست امسال نرگس آبیار و مونا زندی دوباره در سودای سیمرغ حضور دارند و امکان اینکه نام این دو فیلمساز در میان برندگان جوایز فجر دیده شود، زیاد است. علاوه بر جشنواره فجر که جشنواره‌ای ملی است، زنان فیلمساز سینمای ایران در بسیاری از جشنواره‌های معتبر سینمای جهان حضور مؤثر داشته‌اند و به رغم اینکه به برخی از موضوعات و محتوای فیلم‌های آن‌ها انتقاداتی وارد است، اما توانسته‌اند جوایز مهمی را برای سینمای ایران به دست آورند.
از سیمرغ رخشان تا اسکار کاترین
جشنواره فجر در دهمین دوره از برگزاری و در حالی که بسیار جوان بود، جایزه بهترین کارگردانی را که بعد از عنوان بهترین فیلم، مهم‌ترین جایزه جشنواره است به یک فیلمساز زن داد، اما در هالیوود، ۸۲ دوره از مراسم اسکار برگزار شد تا در نهایت «کاترین بیگلو» توانست به عنوان اولین زن فیلمساز، اسکار بهترین کارگردانی را به دست آورد. تفاوت از ۱۰ سال جشنواره فجر تا ۸۲ سالگی اسکار فاصله معناداری است که در آن می‌توان بی‌اعتنایی سینمای امریکا به فیلمسازان زن را مشاهده کرد.
منبع: روزنامه جوان
