شاهرخ دولکو عضو هیات انتخاب سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با اشاره به عملکرد این هیأت و ترکیب فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره، هر گونه فشار برای انتخاب یا رد آثار را رد کرد.
شاهرخ دولکو در گفت و گویی تفصیلی به مباحثی پیرامون نحوه انتخاب فیلم های جشنواره فجر، حضورش به عنوان منتقد در ترکیب هیات انتخاب فیلم ها،تنوع محتوایی فیلم های جشنواره سی و هفتم پرداخته است که در ادامه بخش هایی از این گفت و گو می آید؛
*آقای دولکو شما به عنوان منتقد در هیات انتخاب جشنواره فجر حضور داشتید؛ امری که کمتر اتفاق می‌افتد. در انتخاب شما چقدر انجمن منتقدان دخیل یا تسهیل‌کننده بوده است؟
من به عنوان منتقد و به‌عنوان کسی که گاهی اوقات هم مرتکب فیلمسازی می‌شوم در هیات انتخاب سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بودم اما وجه منتقد بودن من در این هیات پررنگ‌تر بود. به نظرم لازم است که در هیات انتخاب و هیات داوران یک منتقد حضور داشته باشد چراکه در اغلب موارد فیلم‌ها یا از دیدگاه دولتی و یا از دیدگاه تولیدی مورد ارزیابی و داوری قرار می‌گیرند. یعنی اعضای این هیات‌ها یا شامل کسانی است که در شورای پروانه نمایش و پروانه ساخت حضور دارند، یا از مسئولان دولتی و یا از دوستان تولیدکننده اعم از کارگردان، تهیه‌کننده و… هستند.
حتی برای خودم هم جالب بود که بدانم آیا کسی یا جایی در این انتخاب دخیل بوده است یا نه از همین‌رو این موضوع را از دوستان جشنواره پرسیدم و متوجه شدم دفتر جشنواره هیاتی دارد که آن هیات اسامی افراد را جدا می‌کند و براساس کیفیتی که در کار افراد می‌بیند، تعدادی را انتخاب می‌کنند به تصویب می‌رساند اما طبق پیگیری‌های من، انجمن منتقدان هیچ نقشی در این انتخاب نداشته است.
*جشنواره فیلم فجر از آن دسته از جشنواره‌هایی است که همواره انتظار می‌رود برخی از آثار بر اساس سفارش برخی مدیران انتخاب و یا رد شوند، صادقانه بگویید که آیا این فشار امسال وجود داشت یا نه؟
صادقانه می‌گویم که امسال از جانب مدیران جشنواره هیچ فشاری مبنی‌بر انتخاب یا رد آثار روی ما نبود هرچند ما روزی حدود ۵ تا ۶ فیلم می‌دیدیم و فشار کاری زیادی را متحمل می‌شدیم و با وقت بیشتری که دوستان صرف می‌کردند ما برخی اوقات از ساعت ۱۲ ظهر تا ۱ بامداد کار را ادامه می‌دادیم و بعد از هر فیلم، به بحث درباره آنها می‌پرداختیم.
البته ما از ابتدا می‌دانستیم که قرار است حدود صد فیلم را در یک بازه زمانی ۲۰ روزه ببینیم اما من به طور قطع می‌گویم که از سوی مدیریت جشنواره هیچ فشاری برای انتخاب و یا رد هیچ فیلمی وجود نداشت یعنی نه در انتخاب و نه رد هیچ فیلمی هیچ سفارش و تاکیدی به ما نشد و کاملا ما را آزاد گذاشتند.
البته خودم که در سال‌های قبل این مصاحبه‌ها را می‌خواندم فکر می‌کردم آدم‌ها در رودربایستی می‌مانند، موضع اخلاقی دارند و شاید در این زمینه دروغ می‌گویند اما امسال که خودم در هیات انتخاب حضور داشتم، شهادت می‌دهم که هیچ‌وقت هیچ‌گونه فشاری نه از سوی دبیر و نه از سیستم جشنواره وجود نداشت بنابراین از صمیم قلب می‌گویم دوستان همه فیلم‌ها را بدون هیچ پیش‌داوری به نمایش می‌گذاشتند.
ضمن اینکه در اغلب اوقات برای اینکه این توهمِ فشار پیش نیاید، آقای داروغه‌زاده دبیر این رویداد بسیار کم به محل استقرار ما سر می‌زد و آقای سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه مسئولیت این کار را داشت. او هم تنها نام کارگردان و فیلم‌ها را به ما می‌گفت و مشخصات آنها را به ما توضیح می‌داد برای مثال می‌گفت که فیلم تا چه اندازه کامل است.
البته گاهی اوقات اتفاقاتی از بیرون برای ما رخ می‌داد برای مثال خیلی از کارگردانان، تهیه کنندگان، بازیگران و دست اندرکاران آثار که با ما آشنایی‌هایی داشتند به ما زنگ می‌زدند یا پیام می‌دادند و می‌پرسیدند که فیلم ما را دیده اید یا نه البته آنها، افراد دارای عزت نفس و درک فرهنگی هستند و قصدشان از پرسیدن این سوال‌ها فقط این بود که بدانند فیلم به دست ما رسیده و ما فیلم را دیده‌ایم یا نه و نظرمان درباره آثار چیست که طبعا هیچ جوابی به این سوال‌ها نمی‌دادیم.
از همان ابتدا هم دبیر جشنواره به ما گفته بود که قطعا دوستان فیلمساز با شما تماس‌هایی می‌گیرند و سوال‌هایی از شما می‌پرسند بنابراین بهتر است به آنها پاسخ ندهید چون برای شما دردسر ایجاد می‌کند. برای مثال ممکن است این حاشیه ایجاد شود که شما فیلم را دوست داشته‌اید اما اثرشان به جشنواره راه پیدا نکرده است. از همین رو ما سعی کردیم به هیچ تماسی پاسخ ندهیم. البته می‌دانیم که فیلمسازان حق دارند چنین سوالاتی بپرسند اما ما موضوع را تا اعلام اسامی مسکوت گذاشتیم و هیچ فیلمسازی مطلقا تا زمان اعلام اسامی نمی دانست که فیلمش انتخاب یا رد شده است.
*در سال‌های گذشته برخی از فیلم‌ها به خاطر محتوایشان شانس حضور در فجر را پیدا نمی‌کردند، امسال فیلمی بود که به خاطر این موضوع کنار گذاشته شود؟
– نه. امسال هیچ فیلمی نبود که به خاطر محتوا کنار گذاشته شود. این امر یا از خوش شانسی ما به عنوان هیات انتخاب یا ناشی از درایت فیلمسازان بودند که نشان می‌داد اگر هم این مساله در فیلمشان وجود داشته است ترجیح داده اند اثرشان را به جشنواره ارایه ندهند و یک اکران بی سروصدا را سپری کنند بنابراین هیچکدام از فیلم‌هایی که ما دیدیم مشکل مضمونی نداشتند به طوری که وقتی با دوستانی که با این ماجرا بیشتر آشنا هستند و در شورای پروانه نمایش حضور دارند، صحبت می‌کردیم آنها هم می‌گفتند فیلم‌ها هیچ مشکل مضمونی نداشتند.
منبع: مهر
