استقبال بی سابقه از بخش «نگاه نو» در سی و هشتیمن دوره جشنواره فیلم فجر و ثبت نام ۳۷ فیلم برای آن، نوید رقابتی نفس‌گیر و جذاب بین فیلمسازان جوان را می‌دهد.
«فیلم اولی» اصطلاحی است که به فیلمساز جوانی داده می شود که اولین فیلم بلند سینمایی خود را ساخته است و روال معمول آن در سینمای ایران بر این است که این قبیل آثار برای آن که بتوانند بیشتر مورد توجه مخاطبان حرفه‌ای سینما منتقدان قرار بگیرند، تلاش می‌کنند تا در بخش «نگاه نو» جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشند.
سابقه تجربی کارگردان فیلم اولی مثل فیلم های کوتاهی که ساخته و یا تجربه‌هایی که در حوزه دستیاری کارگردانی به دست آورده، تضمین مناسبی برای تهیه کنندگان و سرمایه گذاران برای اعتماد به یک فیلمساز فیلم اولی است.
البته راه های ورود فیلمسازان جوان به عرصه حرفه ای و جدی سینمای ایران می تواند از طریق دانشگاه، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، انجمن سینمای جوانان، مراکز آموزشی آزاد، تلویزیون و خود سینما باشد. اما بدون شک بخش «نگاه نو» جشنواره فیلم فجر را می توان به عنوان جدی‌ترین سکوی پرش فیلمسازان فیلم اولی در ایران دانست.
در دهه ۸۰ کانون کارگردانان خانه سینما مسئولیت معرفی ورود نیروهای تازه نفس را برعهده گرفت که پس از آن خود خانه سینما نیز با فراز و فرودهای زیادی روبرو گشت. با این همه اوج ورود نسل جوان و تازه‌نفس به عرصه کارگردانی در سینمای ایران را می‌توان در یک دهه اخیر دید. روندی که نقطه آغاز آن جشنواره سی ام فجر بود؛ جایی که بیش از ۳۰ درصد فیلم های این جشنواره به فیلم اولی‌ها اختصاص پیدا کرده بود؛ هر چند که در نهایت این فیلمسازان جوان موفقیت های چندانی کسب نکردند.
بخش «نگاه نو» بعد از ۲ دوره غیبت از جشنواره فیلم فجر، در سی و هفتمین دوره دوباره به این جشنواره اضافه شد؛ در حالی که در آن ۲ دوره به دلیل عدم اختصاص بخشی ویژه به فیلمسازان فیلم اولی فرصت معرفی بسیاری از این چهره‌های تازه از بین رفت.
البته که حذف «نگاه نو» در این ۲ دوره از منظر برخی از کارشناسان سینمایی و حتی فیلمسازان جوان مفیدتر بود چرا که می‌خواستند به واسطه حضور مستقیم در بخش سودای سیمرغ شانس رقابت با سینماگران سرشناس سینمای ایران را داشته باشند؛ کما اینکه برخی از بازیگران و چهره‌های پشت صحنه تولید آثار سینمایی به واسطه اینکه فیلم‌های بخش نگاه نو فقط از منظر کارگردانی و بهترین فیلم مورد بررسی قرار می‌گیرند و شانسی برای گرفتن جایزه در زمینه بازیگری و سایر حوزه‌ها همچون تدوین، موسیقی متن، فیلمبرداری و… ندارند، از حضور در آثار فیلم اولی‌ها سربازمی‌زنند.
هرچند این اتفاق برای همه فیلمسازان یکسان نیست، چرا که برخی از فیلمسازان قدم به قدم پیشرفت و تعالی می‌یابند و برخی در همان فیلم اول اوج درخشش خود را خواهند داشت. اورسون ولز پس از سال ها فیلمسازی؛ فیلمی برتر از فیلم اول خود یعنی «همشهری کین» نساخت و برخی به مانند استیون اسپیلبرگ پس از ساخت اثر اول خود به نام «دوئل» با «آرواره ها» به شهرت جهانی رسید و یا کوئنتین تارانتینو پس از «سگدانی» فیلم «پالپ فیکشن» را ساخت که بسیاری از منتقدان آن را بهترین فیلم او می دانند.
لذا «نگاه نو» نه فقط یک بخش مجزا بلکه یک فرصت و شانس برای حضور حرفه ای یک فیلمساز در عرصه سینما است به منظور محک خوردن، دیده شدن و پذیرفته شدن از جانب تهیه کنندگان و کمپانی های فیلم سازی است. در حقیقت «نگاه نو» را می توان بهترین راه برای ورود خون تازه به رگ های سینمای ایران دانست.
دقیقا به همین خاطر هم هست که امسال در اتفاقی بی‌سابقه ۳۷ فیلم‌اولی متقاضی حضور در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر شده‌اند؛ بخشی که در نهایت فقط ۱۰ فیلم اولی فرصت حضور در آن را دارند و قطعا رقابتی نفس‌گیر و سخت در میان این ۳۷ فیلم برای حضور در بخش «نگاه نو» جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر و البته رقابت برای حضور در جمع مدعیان بخش مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) شکل خواهد گرفت.
نکته اینجاست که تجربه چند سال اخیر سینمای ایران و درخشش فیلمسازان جوان (چه فیلم اولی‌ها و چه فیلمسازان جوانی که با آثار دوم و سوم خود در جشنواره فیلم فجر حضور داشتند.) باعث شده تا همه نگاه‌ها از همین حالا به سمت فیلمسازان فیلم اولی سینمای ایران چرخیده باشد.
«لباس شخصی» امیرعباس ربیعی، «اوج ۱۱۰» سیاوش سرمدی، «شنای پروانه» محمد کارت، «روز صفر» سعید ملکان، «بی‌صدا حلزون» بهرنگ دزفولی‌زاده، «اورکا» سحر مصیبی تنها بخشی از فیلم اولی‌هایی هستند که احتمالا قرار است در جشنواره فجر پیش‌رو، حسابی سروصدا به پا کنند؛ فیلم‌هایی با ژانرهای متنوع که در میان آن‌ها هم آثاری با ژانر سیاسی-معمایی مثل «لباس شخصی»، هم آثاری در حال و هوای دفاع مقدس مثل «اوج ۱۱۰»، هم قصه‌هایی امنیتی مثل «روز صفر» و هم سوژه‌هایی اجتماعی همچون «شنای پروانه» به چشم می‌خورند و از این نظر نیز فیلم‌اولی‌های امسال قرار است با دستی پُر به استقبال دوستداران سینما بروند.
هر چند که امسال نام‌های بزرگی همچون ابراهیم حاتمی‌کیا، مسعود کیمیایی، حمید نعمت‌الله، محمدحسین مهدویان، بهروز شعیبی و… در میان فیلمسازانی که خود را برای حضور در جشنواره فیلم فجر آماده می‌کنند، دیده می‌شود ولی تجربه موفق فیلمسازان جوان در چند سال اخیر و البته استقبال گسترده چهره‌های جدید برای ورود به عرصه فیلمسازی، امیدهای بسیاری را برای درخشش جوان‌ها در کنار فیلمسازان نامدار سینمای ایران در این دوره از جشنواره فیلم فجر در دل‌ها زنده کرده است.
یادداشت از: حسین نوری
منبع: خبرگزاری آنا
