«ابراهیم داروغه‌زاده» دبیر سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در برنامه «نقد سینما» که جمعه روی آنتن شبکه پنج سیما رفت، به سئوالات «بهروز افخمی» از متن و حاشیه جشنواره امسال پاسخ داد.
به گزارش ستاد خبری جشنواره فیلم فجر، او در ابتدا، درباره حضورش در عرصه دبیری جشنواره برای سومین دوره گفت: «هر سال اتفاقی جدید می‌افتد و سبب می‌شود در این عرصه حضور داشته باشم. من نمی‌خواستم امسال دبیری را بپذیرم و چند ماه پیش هم با آقای انتظامی در این زمینه صحبت کرده بودم اما اتفاقاتی که افتاد و حوادثی که پیش آمد، انگیزه‌ای برای من شد تا هر طور شده این دوره جشنواره را برگزار کنم.
او در پاسخ به افخمی درباره این که حرکت عوامل «روز صفر» در اختتامیه جشنواره، نوعی توهین به هیأت داوران است، گفت: از نگاه من توهین نشده است. سعید ملکان جزو تهیه‌کنندگان خوب است و در این سه دوره هم که من دبیر جشنواره بودم، سه تا فیلم خیلی خوب به جشنواره آورده است. «تنگه ابوقریب» بیشترین و بهترین جوایز را در جشنواره سی و ششم گرفت که واقعا فیلم خوبی بود. او سال گذشته با تهیه‌کنندگی «غلامرضا تختی» و امسال هم با تهیه‌کنندگی و کارگردانی «روز صفر» به جشنواره آمد که انصافا فیلم خوبی بود و یکی از سه فیلم برتر تماشاگران هم بود ضمن آن که داوران هم از این فیلم خیلی خوششان آمده بود و پنج تا هم سیمرغ گرفت.
بهروز افخمی در این بخش گفت: آن دو فیلم به نظر من خوب نبودند و «روز صفر» را هم ندیدم اما اگر قرار باشد عکس‌العمل درستی مقابل این حرکت صورت نگیرد، دیگر هیچ‌وقت دعوت شما برای داوری را قبول نمی‌کنم… واقعا باید واکنش درستی برای اعاده حیثیت از هیات داوران نشان بدهید و دبیر جشنواره باید از حیثیت داورانش دفاع کند.
داروغه‌زاده در واکنش به صحبت‌های افخمی گفت: درست است اما این بیشتر وارد بحث‌های انضباطی می‌شود که در شورای سیاستگذاری جشنواره باید درباره آن صحبت کرد.
او گفت: آقای ملکان در بیانیه‌ای که ارائه داد، کاملا تصریح کرد که به رأی داوران احترام می‌گذارد و این رأی را پذیرفته است. ایراد مشخص او، به دبیر جشنواره بود و تصمیماتی که دبیر گرفته بود. اعتراضش این بود که چرا فردی که گفته بود من به جشنواره نمی‌آیم، داوری شده… پس بحث بر سر داوری‌ها نبوده است.
افخمی در این بخش گفت: نمی‌شود این دو موضوع را جدا کرد. همه جای دنیا دبیر داوران را انتخاب می‌کند و تصمیمات داوران، تصمیمات دبیر هم هست. به نظر من پیمان معادی اینگونه فکر نمی‌کرد و خودش به مهدویان هم گفته بود. به نظرم این حرف‌ها توجیه است و جز این که یک جنجال را برای مطرح‌شدن یک فیلم و ایجاد زمینه برای پرفروش‌شدنش باشد، دلیل دیگری ندارد. اما متأسفانه این کار با لطمه‌زدن و هتاکی به هیات داوران اتفاق افتاده. اصولا آنها از کجا می‌دانستند که جایزه برده‌اند؟ آن سال که ما با «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» در جشنواره شرکت کرده بودیم، من با این خبر قطعی به اختتامیه آمدم که ما هیچ جایزه‌ای نبرده‌ایم، آمدم که برای دیگران دست بزنم اما رفتم روی سن و …
داروغه‌زاده گفت: همیشه سعی می‌کنیم اخبار داوری پنهان نگه داشته شود و همیشه هم فیلمسازان سعی می‌کنند از این اخبار مطلع شوند و این اتفاق می‌افتد… از سویی ممکن است در لحظه‌های آخر مانده به مراسم اختتامیه یا در خود مراسم به این خبر دسترسی پیدا کرده باشند… آن سال که شما می‌گویید، من هم عضو هیات انتخاب جشنواره بودم. همین امروز آن دوره را مرور می‌کردم و خواستم این نکته را اشاره کنم یکی از چیزهایی که باید خود بچه‌های سینما آن را رعایت بکنند، این است که اگر یک سال فیلم ندارند، یک سال کاندیدا نیستند، یک سال شانس جایزه ندارند، برای همکاران و دوستان‌شان به مراسم اختتامیه بیایند و تشویق‌شان کنند. به هر حال یکسال هم آنها این شرایط را دارند. و البته سال‌هایی که فیلم دارند… سال گذشته حامد بهداد، امین حیایی و نوید محمدزاده هر سه آمده بودند و برای هوتن شکیبا دست زدند. این اتفاق بعضی وقت‌ها کمرنگ می‌شود که این خوب نیست. فکر می‌کنند حتما باید جایزه داشته باشند یا حتما باید تعداد جوایز خوبی داشته باشند که بیایند!
بهروز افخمی در ادامه گفت: فرشته طائرپور داور بخش نگاه نو این فرضیه را مطرح کرده که «ما این جایزه‌ها را شاید به فیلم دیگری بدهیم یا به «روز صفر» نمی‌دهیم و به موزه سینما می‌دهیم یا ممکن است دوباره رأی‌گیری کنیم و…» نظر شما در برابر این واکنش چیست؟
داروغه‌زاده پاسخ داد: داوران فیلم‌ها را دیده‌اند و داوری کرده‌اند پس این رأی، رأی نهایی است. ممکن است جایزه نقدی تهیه‌کننده را پرداخت نکنند و یا سیمرغ را بگویند تا نامه ننویسید و عذرخواهی نکنید، به شما تحویل نمی‌دهیم ولی رأی را نمی‌توان عوض کرد. فیلم‌ها دیده شدند و داوری شدند. داوران ما دو هفته فیلم‌ها را دیدند و نامزدها معرفی شدند و … تغییرش به نظر من اصلا درست نیست.
دبیر جشنواره همچنین درباره قوت فیلم‌های بخش نگاه نو و کم‌توجهی صورت گرفته به فیلم‌های اول، گفت: امسال برای اولین بار چهار فیلم از بخش نگاه نو به بخش اصلی رفت و هیات انتخاب نگاه بهتری به این فیلم‌ها چون فیلم‌های بهتری بودند. پس این اتفاق به طور طبیعی در حال رخ دادن است چون فیلم اولی‌ها، فیلم‌های خوبی هستند و در سال‌های اخیر بهتر هم شده‌اند. این احتمال هست که سال بعد تعداد بیشتری از فیلم اولی‌ها در بخش اصلی حضور یابند.
داروغه‌زاده درباره داوری در فجر۳۸ گفت: انصافا وقتی ما کاندیداها را اعلام کردیم، درصد بالایی از رسانه‌ها گفتند رأی‌های درست است. حتی وقتی رأی‌های نهایی هم صادر شد، با گروهی از منتقدان و کارگردان‌های برنده سیمرع در گذشته صحبت کردم و آنها هم گفتند انتخاب‌ها خوب بود و سعی شده بود همه فیلم‌ها -حتی فیلم‌های کم‌خرج- دیده شوند. سال گذشته بیشتر فیلم‌های پرخرج جایزه گرفتند اما امسال فیلم‌های کم‌خرج مانند «ابر بارانش گرفته» را در داوری نهایی داشتیم.
او در پاسخ به افخمی درباره فیلمی که در این فهرست موفق نشده باشد و به حقش نرسیده باشد، گفت: تنها فیلمی که در رأی نهایی باید اتفاق بیشتری برایش می‌افتاد، فیلم «آتابای» بود که در رشته‌های زیادی نامزد شد اما برگزیده شدن در هیچ‌کدام از رشته‌ها برایش نیفتاد. همه داورها هم فیلم را دوست داشتند اما در نهایت موفق نشد.
او همچنین درباره اهدا نشدن سیمرغ فیلمنامه اقتباسی گفت: امسال این جایزه اهدا نشد چون هیچ‌کدام از فیلم‌نامه‌ها اقتباسی نبودند.
داروغه‌زاده در بخش دیگری از برنامه «نقد سینما» درباره دشواری برپایی جشنواره سی و هشتم گفت: امسال شرایط سخت بود. اتفاقاتی در جامعه افتاده بود و از آنجا که فیلمسازان احساسی و عاطفی هستند، وقتی در یک شرایط روحی قرار می‌گیرند، نسبت به حضور در جشن و جشنواره، مردد می‌شوند. در ادامه اما رسانه‌های خارجی خیلی کار کردند تا هر طور شده، جشنواره‌های فجر، اعم از موسیقی، تئاتر، فیلم و تجسمی برگزار نشود. برخی از فیلمسازان می‌گفتند با ما تماس می‌گیرند تا در جشنواره حاضر نشویم. می‌گفتند به ما زنگ می‌زنند و می‌گویند اگر در جشنواره شرکت کنی، خائنی و به کشورت خیانت کرده‌ای! آنها واقعا تحت فشار بودند و به هر حال شرایط سختی بود.
او ادامه داد: جا دارد از همه تشکر کنم که جلوی این جوسازی‌ها ایستادند. همه تهیه‌کنندگان و فیلمسازان ما آمدند، آثارشان را به جشنواره دادند، در نشست‌ها حضور پیدا کردند. امسال عوامل همه فیلم‌ها – جز یک فیلم- در جشنواره حضور داشتند. و البته روی داورها هم این فشار بود و با سینماگران مختلف تماس گرفته بودند که داوری را قبول نکنند و واقعا این شرایط را به وجود آورده بودند که البته ما ۹ داور را برای بخش سودای سیمرغ گذاشتیم و…
دبیر جشنواره سی و هشتم در ادامه، در ارزیابی فیلم‌های این دوره جشنواره گفت: امسال فیلم‌های جشنواره خیلی خوب بود. علی‌رغم پیش‌بینی‌هایی که در ابتدا صورت می‌گرفت و می‌گفتند هر دو سال یک بار فیلم‌های سینمای ایران خوب هستند، پارسال جشنواره فیلم خوب زیاد داشت و امسال پیش‌بینی می‌شد که سال خیلی پررونقی نباشد. اما فیلم‌ها، هم خوب بودند و هم متنوع. با ویترینی از فیلم‌های کم‌هزینه، پرهزینه، اجتماعی، سیاسی و البته با تنوع ژانری. طبعا کار داوری هم ساده نبود. اختلاف سلیقه وجود دارد اما اهالی سینما داوری امسال را منصفانه ارزیابی کردند.
داروغه‌زاده در پایان با اشاره به پخش غیرزنده برنامه‌های جشنواره از رسانه ملی گفت: من خودم کارمند شبکه ۵ هستم و باید بگویم تلویزیون انصافا همراه خوبی با جشنواره داشت اما امسال به واسطه نگرانی‌هایی که پیش آمد، برنامه‌ها را غیرزنده و ضبطی تولید و پخش کردند که به نظرم با توجه به پخش دیروقت برنامه‌ها، از بیننده آنها کم می‌کرد.
ابراهیم داروغه‌زاده: انگیزه من برای دبیری جشنواره فجر۳۸، اتفاقات رخ داده امسال بود
