جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
18:32 | | فجر 38

متن کامل گفتگوی دبیر جشنواره فیلم فجر با ایرنا

متن کامل گفتگوی دبیر جشنواره فیلم فجر با ایرنا

 

سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر با تمام حاشیه‌ها، انصراف‌ها و تحریم‌های برخی هنرمندان از ۱۲ بهمن ماه آغاز و با برگزاری آیین اختتامیه در روز ۲۲ بهمن ماه به کار خود پایان داد تا تلاش برخی برای برهم زدن این رویداد مهم هنری به جایی نرسد. اما جشنواره امسال جدای از حواشی که از چند ماه قبل آغاز شده بود در زمان برگزاری نیز بحث ها و نقد های و نظر های بسیار را درپی داشت. برخی به انتخاب نشدن فیلم‌شان اعتراض داشتند. آثار که نمایش داده شد، منتقدان و اهالی رسانه به مضمون برخی دیگر از فیلم‌ها اعتراض کردند. سیگار هم که پای ثابت بسیاری از فیلم های بود. برای بررسی و پاسخ به این حواشی و بسیاری سوالات دیگر میزبان ابراهیم داروغه زاده، دبیر سی‌وهشتمین جشنواره فیلم فجر بودیم که این گفتگو از نظر شما می‌گذرد.

 

آقای دکتر داروغه زاده همواره حواشی در جشنواره فیلم فجر وجود داشته؛ اما امسال این حواشی خیلی زود و از دی ماه آغاز شد، و باعث شد برخی از هنرمندان در فضای احساسی از جشنواره انصراف دهند؟ برای شروع در این باره توضیح دهید و اینکه آیا توانستید این موضوع را مدیریت کنید تا آسیبی به برگزاری جشنواره وارد نشود؟

– حواشی امسال جشنواره از آبان و هنگام گرانی بنزین آغاز شد و البته با وجود این حواشی همه هنرمندان ثبت نام کردند؛ حواشی‌ بعدی پس از شهادت ناجوامردانه سردار سلیمانی و اطلاع رسانی غلط درباره سقوط هواپیما اتفاق افتاد، ادامه داشت؛ و این مشکلات برای همه جشنواره‌ها همچون تئاتر، فیلم، و تجسمی، موسیقی وجود داشت. در این شرایط با سینما گران وارد گفت‌وگو شدیم معتقد بودیم جشنواره فیلم فجر در ایام سختی مانند جنگ تحمیلی برگزار شده است، بنابراین باید باز هم این رویداد به بهترین شکل برگزار می‌شد. البته در این مدت رسانه‌ها خارجی با سینماگران تماس می‌گرفتند و آنها را تحت فشار قرار می‌دادند و از آنها می‌خواستند در جشنواره حضور پیدا نکنند ولی آنها تحت تاثیر قرار نگرفتند و خوشبختانه جشنواره را همراهی کردند چرا که عوامل سینما در جشنواره خودشان باید حضور پیدا می‌کردند.

امسال فیلمی نداشتیم که سینماگران از حضور و یا نبود آن گلایه داشته باشند

شما سومین دوره تجربه دبیری جشنواره فیلم را داشتید و در این مدت همواره اعلام می‌کنید دخالتی در هیات انتخاب و داوری‌ها نمی ‌کنید. سوال این است که چرا دخالت نمی‌کنید؟ وقتی رسانه‌ها همواره از شما مطابات‌شان را دارند و  شما از ملاحظات خبر دارید. اگر این ملاحظات از سوی شما انجام بگیرد بخشی از حواشی کاسته می‌شود، بنابراین در برخی موارد دخالت و رای حکومتی از جانب شما نیاز است.

– دخالت ما در بخش داوری جشنواره فیلم فجر در واقع در انتخاب هیات انتخاب و داوران است. بنابراین برایند خروجی داوری فیلم‌ها و هیات انتخاب باید قابل پذیرش برای دولت و سینماگران باشد. ما نیز سیاست‌هایمان در قالب حکم داروان هیات انتخاب و نگرش سازمان سینمایی است. امسال هم معمولا فیلمی نداشتیم که سینماگران از حضور و یا نبود آن گلایه داشته باشند. بنابراین تمام تلاشمان این است که دخالتی از بیرون سینما برای سینما نشود و نگاه سازمان سینمایی برای انتخاب‌ها باشد.

اما برخلاف نظر شما برخی از نبود فیلم‌هایی مانند «مجبوریم»، «مرد نقره‌ای»، «آفتاب نیمه شب» و «عنکبوت» در جشنواره امسال اعتراض داشتند.

– هنگامی یک صد فیلم به جشنواره معرفی شود و تنها حدود ۳۰ فیلم امکان حضور داشته باشند طبیعتا سازندگان ۷۰ فیلم اعتراض داشته باشند ولی اکثریت سینماگران از حضور فیلم‌ها در جشنواره رضایت داشتند.

بسیاری از فیلم‌های اجتماعی راه‌یافته به جشنواره فیلم فجر محتوای تلخی داشتند؛ به نظر نباید مسئولان در بخش محتوا و مضامین دخالت کنند تا از ورود این میزان فیلم تلخ در جشنواره جلوگیری شود؟

– سینمای جدا از جامعه نیست؛ ما به عنوان مسئولان جشنواره تنها به داوری فیلم‌ها می‌پردازیم، و از میان فیلم ‌ها گلچینی را انتخاب می‌کنیم. حتما شرایط کنونی کشور سخت و تلخ شده که سینماگران از این مضامین استفاده می کنند و البته این شرایط سخت امروز ما بخاطر تحریم‌های ظالمانه و یک جانبه‌ای آمریکا است که شرایط را برای طبقه ضعیف و متوسط سخت کرده است.

با توجه به شرایط خودتان بهتر از آن باخبر هستید، بهتر نبود در جشنواره ویترینی بهتر از سینمای ایران نشان داده شود تا فضای جامعه تلطیف شود؟

– همواره سینما باید انعکاس دهنده جامعه‌اش باشد و فیلمسازی که در ایران مشغول فیلم‌سازی است دغدغه‌های جامعه خودش را دارد. البته به نظرم بسیاری از فیلم‌های اجتماعی که در جشنواره فجر به نمایش درآمد پایان تلخی نداشت و از امید خبر می‌دادند. از جهتی دیگر، این ژانر از فیلم ها به همگرایی بین مردم کمک می کند؛ زیرا در این نوع از فیلم حرف دل مردم زده می‌شود و سبب تسلی خاطر و تخلیه خشم مردم می‌شود. در این شرایط مردم قائل به گفت و گو می شوند و اعتراضات کمتر به اغتشاشات منجر می‌شود.

یکی از فیلم‌های خوبی که دغدغه مند بود؛ اما دیده نشد فیلم «خون شد» مسعود کیمیایی بود؛ برای حضور ایشان در جشنوراه چه تلاشی کردید؟

– فیلم «خون شد» به رقم انصراف مسعود کیمیایی نامزد ۲ سیمرغ شد اما رای نیاورد. تهیه کننده فیلم نیز برای حضور ایشان در نشست خبری جشنواره تلاش زیادی کرد ولی موفق نشد و او تصمیمش را گرفته بودند.

در کشور ما، کم نهاد فرهنگی نداریم که از بودجه حاکمیتی ارتزاق می‌کند

به نظر می‌آید موضوعات این روزهای کشور مانند سیل، زلزله، پیاده‌روی اربعین که بخش زیادی از جامعه ما را درگیر کرده، در بین مضامین فیلم های جشنواره فجر خالی است؟ البته  می‌دانم سیاستگذاری‌های سینما ایران، به عهده سازمان سینمایی است و به صورت مستقیم به شما مرتبط نیست، اما نظرتان در این باره چیست؟

– وظیفه جشنواره فیلم فجر، بررسی و داوری فیلم‌هایی است که از قبل ساخته شده و جشنواره نقشی برای دادن محتوا برای ساخت فیلم‌ها ندارد. البته انتخاب ها و داوری‌ها فیلم ها هر ساله، آدرس هایی را به سینماگران می‌دهد، که بیشتر آدرس‌ها سینمایی است. در کشور ما، کم نهاد فرهنگی نداریم که از بودجه حاکمیتی ارتزاق می‌کند، که می‌توانند در این عرصه وارد شوند و محتوا در اختیار فیلم‌سازان قرار دهند. البته موضوعی که مهم، این است که سوژه برای فیلم‌ساز دغدغه شود. اگر نهاد فرهنگی، موضوع مورد نظرش را به دغدغه فیلمساز تبدیل نکند، فیلم موفقی از آب در نمی‌آید و نمی‌تواند بر مخاطب اثر بگذارد؛ فیلم خوب از دل و قلب فیلم‌ساز بیرون می‌آید.

به نظر شما برگزاری دوره آموزشی در حاشیه جشنواره فجر خالی نیست و آیا حضور این دوره‌ها به افزایش غنای جشنواره کمک نمی‌کند؟

– ضرورت برگزاری این دوره ها و کلاس‌های آموزشی در کشور وجود دارد؛ ولی محل آن در جشنواره فیلم فجر نیست. بنیاد سینمایی فارابی باید برای افزایش آگاهی فیلم‌سازان در حوزه‌های مختلف از جمله مسائل امنیتی  و سیاسی کشور این گونه دوره‌ها را برگزار کند و ارتباط مناسبی میان کارشناسان و مسئولان مربوطه با سینماگران ایجاد کند. کارشناسان حوزه امنیتی و وزارت خارجه  کشور می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزشی خطراتی که کشور تهدید می کند را برای فیلمسازان بیان کنند تا دغدغه آنها نیز بشود. در روزهای جشنواره فجر زمان کافی وجود برای برگزاری این دوره ها وجود ندارد و عوامل سینمایی دغدغه نمایش فیلم هایشان را دارند. باید برگزاری این گونه دوره‌ها در طول سال اتفاق بی افتد و در این مدت کاشناسان و فیلمسازان باهم در ارتباط باشند تا این گونه دغدغه‌ها، دغدغه مشترک دو طرف شود. به عنوان مثال برخی از فیلمسازان در خصوص حضور ایران در منطقه، نگاه هم‌راستایی با حاکمیت ندارند؛ در حالی که ما این گونه نگاهی نداریم و حضور ایران در این مناطق را برای حفاظت از مرزهایمان می‌دانیم. باید مسئولان مربوطه  گفت وگویی نزدیک و صمیمی با سینماگران داشته باشند و اطلاعاتشان را در اختیار سینماگران بگذارند تا دغدغه آنها برای سینماگران نیز دغدغه شود.

بنده جزو اولین نفراتی بودم که طرح جدایی جشنواره ملی از بین‌الملل را مطرح کردم 

چند سالی است که بخش بین المللی جشنواره فیلم فجر از بخش ملی آن مجزا شده است؛ برخی از اخبار حاکی از مخالفت شما با این جداسازی بوده است؟

– نه. بنده جز نخستین افرادی بودم که پیشنهاد جدا شدن این دو بخش از جشنواره را دادم؛ زیرا بخش بین المللی جشنواره فجر با وجود ضرورت و اهمیت آن در حاشیه قرار گرفته بود. رسانه‌ها نیز به دلیل حجم زیاد اخبار امکان انتشار همه اخبار جشنواره بین المللی را نداشتند؛ سینمای ایران با توجه به ظرفیت هایی که دارد و درخشش‌هایی که در جشنواره‌های بین المللی داشته نیازمند نگاه بین المللی نیز بود. البته در این مدتی که بخش بین الملل جدا شده، اخبار خوبی از آن رسیده است. البته هر جشنواره در سال‌های نخست ایرادها و نواقصی دارد که رسانه می‌توانند با خیرخواهی به رفع آن کمک کنند.

شما خودتان معتقدید قرار گرفتن هر بخشی در کنار بخش ملی جشنواره فیلم فجر، سبب به حاشیه رفتن آن بخش می‌شود؛ چرا بخش فیلم کوتاه و مستند در جشنواره فجر قرار گرفته در حالی که آنها جشنواره های مختص خودشان را دارند؟

– حضور این دو بخش به درخواست سازمان سینمایی نبوده و خودشان اصرار به حضور داشتند؛ آنها تقاضا دارند که فیلم‌هایشان بیشتر و بهتر دیده شود؛ و با توجه به امکانات کمی که داریم تلاش کردیم، فیلم‌ها دیده شوند. همچنین مستندسازان بخش فرهنگی و غیر تجاری فیلم‌سازان سینما هستند و خیلی خوب است با فیلم‌سازان مراوده داشته باشند به نفع سینما است. بهترین فیلمسازان سینمایی کشور نیز از فیلم سازی داستان کوتاه می آیند و خیلی خوب است در این مدت از سوی داوران و فیلمسازان دیده می‌شوند.

فیلم «تومان» درباره قمار است نه همجنسگرایی

خیلی بحث در مورد فیلم «تومان» و موضوع آن که تبلغ همجنسگرایی است، نظرتان در این باره چیست؟

– فیلم «تومان» در مورد قمار است فردی که وارد قمار و شرط بندی می شود در این فیلم نشان داده می‌شود. فردی که وارد این مقوله شده حتی اگر برنده شود، بازنده است. در این فیلم فرد، همسر و دیگر اعضای خانواده‌اش را از دست می‌دهد بخاطر این که وارد قمار شده است. این فیلم نشان می دهد اگر فردی وارد قمار شود و حتی برنده شود بازنده است. بنابراین اصلا موضوع همجنسگرایی به این فیلم نمی‌چسبد.

نمی‌دانم چرا در سینمای ایران اینقدر نمایش سیگار وجود دارد

یکی دیگر از ایرادهایی که امسال به فیلم‌ جشنواره فجر گرفته شد وجود سکانس هایی از مصرف مشروب در فیلم‌ها بود؛ نظرتان در این خصوص چیست؟

– حتما این موضوع باید در شورای پروانه نمایش مورد بررسی قرار بگیرد؛ در برخی از فیلم‌ها به عنوان مثال فیلم «شنای پروانه» ضرروت به تصویر کشیدن فضا و رفتار غیر اجتماعی شخصیت فیلم وجود دارد. فیلمساز مجبور است به تصویر بکشد. البته اگر ضرورت درام نباشد و تلقی ترویج باشد با نظر شورای پروانه نمایش اصلاح می‌شود. موضوع دیگر امسال، نمایش متعدد مصرف سیگار در سکانس‌ ‌های فیلم بود؛ در حالی در مقررات پروانه ساخت فیلم‌ها تبلیغ دخانیات مشمول ممیزی می‌شود. در دوره‌ای که در سینمای آمریکا مصرف سیگار زیاد به نمایش در می آمد که کمپانی‌هایی تولید سیگار اسپانسر فیلم و بازیگران بودند واقعا در ایران نمی‌دانیم چرا این افتاده است.

جشنواره امسال حامی مالی بزرگی مانند شهرداری داشت که هشت میلیارد به جشنواره کمک کرده بود و شائبه تقسیم سیمرغ‌ها بر اساس خواست حامی مالی را به وجود آورد این موضوع حقیقت دارد؟

سال گذشته همراه اول با همین میزان مبلغ اسپانسر جشنواره بود که قراردادی با سازمان سینمایی داشت. این دوره نیز شهرداری هشت میلیارد کمک هزینه را تقبل کرد که هنوز همه آن نیز پرداخت نشده است و تنها ۶۰ درصد آن را دریافت کرده ایم. قطعا این موضوع رد می شود زیرا ارتباطی میان داوری ها و اینکه سیمرغ ها وجود نداشت و فیلمی که شهردار تهران حامی آن بود نیز جایزه ای در بخش مستند دریافت نکرد و هیچ کدام از فیلم‌هایی که منتسب به شهرداری بود جایزه نگرفت. اگر بخواهیم حامی فیلم ها را در داوری ها مورد توجه قرار دهیم که بیشتر فیلم ها با حمایت بنیاد سینمایی فارابی هر سال ساخته می شود و امسال حتی به جشنواره هم راه پیدا نکردند خیلی از نهادهای حکومتی هم فیلم می سازند که توفیقی در جشنواره پیدا نمی کنند. امسال تقسیم جوایز میان فیلم‌هایی که مستقل ساخته شده بودند نسبت به سال‌های گذشته بیشتر بود و پراکندگی جوایز به گونه ای بود که هیچ ارتباطی با نهادهای دولتی و حاکمیتی نداشتند. اگر شهرداری بتواند در داوری ها تاثیر بگذارد حداقل باید صد میلیارد بدهد با هشت میلیارد و این رقم ها امکانش وجود ندارد.

بر اساس مصوبه قانون شما شش میلیارد بودجه هم باید از سازمان سینمایی دریافت می‌کردید؟ درست است؟

بودجه ما از سوی سازمان سینمایی تامین می‌شود اسپانسر هم با این نهاد قرارداد می بندد و ما پولی جداگانه از اسپانسر دریافت نمی‌کنیم. در سه دوره گذشته که من دبیر جشنواره بودم مجموع هزینه های آن علی رغم تورم ها به هزینه جشنواره ای که در سال ۹۵ که ما نبودیم برگزار شده است هم نمی‌رسد.

چطور توانستید هزینه ها را مدیریت کنید؟

ما به شکل طبیعی پیش رفتیم، من راجع به آنها قضاوتی ندارم، هزینه های ما شفاف است و طی دو سال گذشته نیز آن را اعلام کردیم که در دور اول چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بود، دور دوم حدود شش میلیارد تومان هزینه شد و امسال هم خیلی بیشتر از این نخواهد شد و این هزینه‌کرد علی رغم تورمی است که در سال های اخیر بسیار زیاد با آنها رو به رو شده ایم و این در شرایطی است که هیچ ارتباط مالی میان دبیرخانه و اسپانسرها وجود ندارد زیرا قراردادها با سازمان سینمایی بسته می شود و سازمان سینمایی هزینه های جشنواره را پرداخت می کند.

کل هزینه های جشنواره به میزان بودجه هشت میلیاردی می شود که شهرداری تقبل کرده است و این درحالی است که امسال بلیت فروشی داشتید و رایت فیلم ها را نیز به شهرستان ها فروخته شد این درآمد چه شد؟

تمام عواید حاصل از بلیت فروشی به خود فیلم سازها تعلق دارد از سال گذشته که برای نخستین بار در طول سی و هفت دوره گذشته اتفاق افتاده است که تمام درآمد حاصل از فروش ها در تهران و شهرستان به خود تهیه کنندگان که در جشنواره حضور دارند تعلق می گیرد.

به جهت فضای بهتر برای کار رسانه خبرنگاران و عکاسان، برج میلاد را به پردیس سینمایی ملت ترجیح می دهند اما امسال شما رای گیری کردید که حواشی به منظور مهندسی شدن این انتخاب برای پردیس ملت نیز به وجود آمد؛ آیا مهندسی شده بود؟

نمی توان بر اساس احتمالات صحبت کرد زیرا اسامی تمام افرادی که ثبت نام کرده بودند وجود دارد و اتفاقا اکثریت قریب به اتفاق رسانه های رسمی به پردیس ملت رای دادند و از سوی دیگر نکته مهم این است که ما برای انتخاب سالن رسانه ها سه ذی نفع داریم نخست خود رسانه ها و بعد صاحبان فیلم ها هستند زیرا تهیه کننده ای که فیلمش را به جشنواره می دهد توقع دارد در سالنی استاندارد اکران داشته باشد و سالن برج میلاد هنوز هم دی سینما ندارد و نمی توانید در سالنی به آن بزرگی فیلمی را نمایش دهید تا با امکانات فنی غیر استاندارد موجبات آسیب به فیلم ها به وجود آید. حتی شکل سالن برج میلاد هم استاندارد سینما را ندارد و سالنی دایره ای است و در آخر هم سازمان سینمایی و برگزار کنندگان جشنواره هم ذی نفعان محسوب می شوند که در کدام یک از این مکان ها بهتر می توانند مدیریت کنند. در روند این تصمیم گیری ما خودمان را کنار گذاشتیم در مورد فیلم سازان نیز گفت و گو را به بعد موکول کردیم و اگر اکثریت رسانه ها نظر به برج میلاد می دادند فیلم سازها را هم با گفت و گو راضی می کردیم و حتی اقدام به بهبود امکانات در این مکان می کردیم تا بخش رسانه را به برج میلاد منتقل کنیم اما علی رغم فضاسازی های رسانه ای قبل از جشنواره در برنامه های مختلف که مداوم تکرار می شد رسانه ها برج میلاد را ترجیح می دهند و تنها دبیرخانه جشنواره مخالف برگزاری است تصمیم گرفتیم که نظرسنجی کنیم که به واقعیت دست پیدا کنیم و همانطور که مستندات موجود است در رای گیری رسانه ها درصد بسیاری گرایش به پردیس ملت داشتند و با وجود علاقه فیلم سازان به اینکه در پردیس ملت انتخاب برج میلاد منتفی شد.

آرای رسانه ها مشخص و شفاف هست؟ این رای گیری مهندسی شده نبود؟

همه آرا شفاف بود و حتی اگر فرض را بر این بگیریم که پنج درصد اختلاف آرا وجود داشته باشد تنها یکی از مولفه‌های ما رسانه ها هستند و صاحبان فیلم ها همه خواستار فضایی استاندارد برای اکران فیلم خود هستند به همین دلیل ما فقط تحت شرایطی به برج میلاد می رفتیم که شائبه هایی که رسانه ها ایجاد کرده بودند حقیقت داشت و اکثریت خواستار برج میلاد بودند.

برخی صاحبان فیلم ها خواستار اکران در برج میلاد هستند و معتقدند که مدیران جشنواره اصرار بر جدایی هنرمندان از اهالی رسانه دارند به همین دلیل در پردیس ملت رسانه ها حضور پیدا می کنند این حقیقت دارد؟

زمانی که ما اقدام به نظرسنجی کردیم فیلمسازان اعتراض کردند؛ علت نبود فرصت برای مواجهه با رسانه ها نیست زیرا در پردیس ملت هم هنرمندان حضور پیدا می کنند علت استاندارد نبودن شرایط نمایش در برج میلاد بود.

سه سالی که مسئولیت دبیری جشنواره را برعهده گرفتید جشنواره را در پردیس ملت برگزار کردید و شاهد افت بودیم همانطور که امسال فوتوکال (عکس‌ گرفتن عوامل فیلم پیش از نمایش) را برداشتید هیچ مواجهه ای اهالی رسانه با هنرمندان نداشتند، چرا؟

در این دوره از جشنواره به عمد فوتوکال نداشتیم و آن هم به دلیل شرایط روحی و روانی جامعه بود به هر حال هنوز چهلمین روز شهادت سردار قاسم سلیمانی و شهادت هموطنان در سانحه هوایی نگذشته بود و ملت ایران عزادار بودند و از همان آغاز نیز سینماگران می خواستند در جشنواره شرکت کنند اما به شرطی که شمایل جشن نداشته باشد و آنها نیز باید پاسخگوی مردم باشند که در جشنی شرکت نکردند بلکه در یک همایش سینمایی حضور پیدا کرده اند و به همین دلیل فرش قرمز و فوتوکال نداشتیم؛ اما عمدی که هنرمندان با اهالی رسانه مواجهه نداشته باشند وجود نداشت و این در حالی است که جشنواره وظیفه ندارد که فیلم ساز را به رسانه وصل کند تا گفت و گو کنند این قدرت رسانه است که تا چه میزان می تواند با سینماگران ارتباط برقرار کند تا آنها نیز پاسخ بهتری بدهند این رقابتی بین رسانه ها است. کسی که در پردیس ملت به نشست خبری می آید فرصت محدودی دارد و بین ده ها رسانه ای که حضور دارند انتخابی انجام می دهد نمی تواند در تمام رسانه ها حضور داشته باشد و در این میان هر رسانه ای که قوی تر باشد می تواند از این فرصت بهتر استفاده کند زیرا نسبت به ده سال گذشته رسانه زیاد شده است و با گذشته قابل مقایسه نیست؛ رسانه هایی که در فضای مجازی اطلاعات را به صورت تصویری پخش می کنند افزایش پیدا کرده است. سینماگران در برنامه هفت به عنوان یک رسانه تا چه میزان شرکت کردند این برنامه که دیگر دست جشنواره نیست آنها انتخاب می کنند وقتی برنامه ای ضعیف باشد و نتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند یا حرف را به خوبی منتشر نکند مورد استقبال اهالی هنر نیز قرار نمی گیرد.

سیمرغ آرای مردمی حاشیه های بسیاری دارد قصد ندارید مدیریت این بخش را از خانه سینما بگیرید و در سازمان سینمایی با حواشی کمتری اعلام کنید؟

سیمرغ آرای مردمی شاید یکی از مهمترین سیمرغ ها برای فیلم سازان است چون ارتباط مستقیمی با اکران فیلم دارد و می تواند بر فروش تاثیرگذار شود و برای فیلم سازان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و علت واکنش ها نیز همین اهمیت است نه اینکه مشکلی داشته باشد در هر سالی حداقل در سه سال دبیری که من پشت سر گذاشته ام فیلم سازان می توانستند مراجعه کنند و تمام ریز آرا و گزارش آن در اختیارشان قرار داده می شد و بعد از مراجعه نیز در هیچ سالی با اعتراض مواجه نشده ایم.

ابراهیم حاتمی کیا به صراحت و اطمینان از دست بردن در آرا یاد می کند؟

مدعی باید ادعا را ثابت کند. آقای ابراهیم حاتمی کیا یا تهیه کننده فیلم ایشان می توانند به خانه سینما مراجعه کنند چون آرا الکترونیکی است به این معنی که اینترنتی دریافت می شود و آرایی که شمرده می شود از خرید مردمی با کد ملی است که در سایت سینما تیکت وجود دارد. در نتیجه پراکندگی گسترده ای در این آرا دیده می شود که خود تهیه کنندگان هم نمی توانند دخل و تصرفی داشته باشند همان آرا با عملیاتی معدل گیری می شود و نظر مخاطبین نسبت به یک فیلم بیان می شود؛ به طور کلی از روز اول تا روز آخر آرا تغییری نمی کند چون کاملا به شکل تصادفی در همه سینماها فیلم ها اکران می شود و تعداد نمایش ها یکسان است آرایی که روز اول اخذ می شود و با توجه به نسبتی که مخاطب ایجاد می کند با روزهای بعدی خیلی تفاوت اندکی دارد در نتیجه اگر تهیه کنندگان مراجعه کنند به خانه سینما و راضی نشوند این وظیفه ما است چون ما نظارت ها را انجام داده ایم؛ اگر قرار به دخل و تصرفی در آرا مردمی باشد شاید خود ما فیلم هایی که مورد نظر داریم و یا فیلم هایی که نهادهای حاکمیتی تهیه کردند را برای دریافت سیمرغ مردمی در اولویت قرار می دادیم در حالی که سال اول مغزهای کوچک زنگ زده که برای بخش خصوصی، سال دوم متری شیش و نیم و امسال هم فیلمی در بخش خصوصی دریافت کردند.

اگر هر فیلم ساز یا تهیه کننده ای اعتراضی داشته باشد در مواجهه حضوری با مدیران خانه سینما این اطلاعات را کامل در اختیار خواهند داشت و اگر اقناع نشوند می توانند اعتراض خود را به دبیرخانه جشنواره بنویسند و حتما ما پیگیری و در صورت دیدن تخلف نیز برخورد خواهیم کرد.

تقلب نمی شود اما تخلف که می شود؟

این امکان وجود ندارد؛ زیرا به هر کد ملی چهار سری بلیت بیشتر فروخته نمی شود و با توجه به تعداد محدودی که برای دریافت بلیت تهیه کنندگان به طور مساوی وجود دارد یک تهیه کننده برای تخلف نیاز به تعداد زیادی کامپیوتر و کد ملی دارد تا بتواند رای ها را بخرد آن هم در شرایطی که به سرعت بلیت ها فروخته می شود رکوردی مانند در نیم ساعت ۸۰ درصد فروش

چرا خانه سینما آرا را به صورت شفاف اعلام نمی کند؟

اگر تهیه کننده ها خواستار باشند اعلام می شود سیاست ما این است که شاید تهیه کننده ای نخواهد تمام مردم و رسانه ها از رتبه فیلم اطلاع پیدا کنند این حق آنهاست برنده ها را اعلام می کنیم همانطور که در تمام رشته ها کاندیدها را اعلام می کنیم و در مورد اینکه کدام فیلم رای نیاورده است صحبت نمی کنیم اینجا هم همین اتفاق می افتد؛ اگر تهیه کنندگان راضی به اعلام تمام رتبه فیلم ها باشند اعلام می کنیم چون این تقاضا وجود ندارد و به محرمانه بودن آن تاکید دارند ما نیز حذر می کنیم زیرا به اقتصاد فیلم آسیب می زند.

سی و هشتمین جشنواره فیلم کم رونق ترین دوره اختتامیه فجر را داشت هم استقبال کمی از طرف هنرمندان شد و هم سیمرغ ها و برندگانش مشخص بودند چرا این اتفاق افتاده است؟

امسال سینماگرانی که با نام سلبریتی می شناسیم در بازیگران کم بودند و بازیگران جدیدتر آمده بودند و جوایز هم به آنان رسید از میان ۲۲ فیلم ۱۶ فیلم کارگردان، تهیه کننده و عوامل در سالن حضور داشتند چند فیلم هم نیامده بودند که کلا کاندیدی نداشتند یک فیلم هم که قهر کرده بود اما خیلی از بازیگران شاخص از زن و مرد فیلمی در جشنواره نداشتند نوید محمدزاده، حامد بهداد و امین حیایی چهره های سلبریتی که همه می شناسند در سالن کم بود و این تلقی به وجود آمد که تعداد حضور کم بوده است و این درحالی است که هنوز در اختتامیه فضای تحریم را داشتیم. به هر حال سینماگری که فیلم به جشنواره داده و کاندید هم نشده دیگر چه لزومی دارد در فضای جشنی شرکت کند که از اول هم تحت فشار عدم حضور بوده است.

چرا اخبار جشنواره درز پیدا می کند و لو می رود و نامزدها پیش از اعلام مشخص می شوند و مصداق آن نیز اطلاع رسانی شبانه بود؟

شاید باید پروتکلی در این زمینه نوشته شود زیرا شرایط خیلی سخت شده است هر چه زمان می گذرد ارتباطات و رسانه ها و فضای گروه های اجتماعی بیشتر می شود و باید تمهیداتی اندیشیده شود تا اخبار تا آخرین لحظه برای همه غیرمکشوف بماند تا به فضای شور و اشتیاق جشنواره کمک کند.

درباره کاندیدهایی که در اختتامیه شرکت نمی کنند و تحریم می کنند دو انتخاب باشد تا به سیمرغ بی احترامی نشود این امکان وجود دارد؟

این نظر درست است در حالی که در فرم فراخوان و آیین نامه اعلام شده باشد. ما چون اعلام نکرده بودیم این امکان را نداشتیم اما شورای سیاست گذاری باید جلسه ای برای آسیب شناسی و وضعیت جشنواره فیلم فجر بگذارند و این نکته ای است که باید حتما پروتکلی نوشته شود نحوه حضور افراد در جوایز و پرداخت ها و سیمرغ تاثیر گذار باشد.

در بخش خارج از مسابقه امسال اجازه نشست خبری به شهاب حسینی داده شد که برخی اعتراض داشتند این خارج از پروتکل است؟

قوانین در این زمینه مسکوت بود به این معنا که نکته ای در خصوص اینکه در این بخش نشست داشته باشد یا خیر وجود ندارد این تقاضای فیلم ساز بود که با توجه به فیلم اولی بودن و تعداد بازیگران پیشکوت و تقاضای تهیه کننده و استقبال رسانه ها با توجه به اینکه منعی در آیین نامه وجود نداشت دلیلی برای نپذیرفتن نیز نداشتیم

عوامل عنکبوت هم همین وضعیت را داشتند؟

اکران عنکبوت ۱۲ شب شروع می شد و تا ۲ نیمه شب ادامه داشت.

تمهیدی برای اکران زودتر اندیشیده شد؟

فیلم مستندی که آن شب نمایش داشت موافقت نکرد که همزمان با عنکبوت اکران داشته باشد چون نمایش مستند آسیب می خورد و اکران به ۱۲ شب موکول شد.

در سه دوره دبیری شما نقاط ضعف و قوت خود را چه می دانید؟

حتما نقاط ضعفی بوده و ما حداکثر تلاش خود را کردیم تا به بهترین نقطه برسیم؛ برگزار کردن جشنواره بیش از تصور سخت است و چون این رویداد از یک جشنواره سینمایی خارج شده است و تمام انتظارات کل کشور در حوزه فرهنگ در سینما و جشنواره فیلم فجر متبلور می شود نقص هایی بوده که من عذرخواهی می کنم از همه فیلم سازانی که در سه سال گذشته فیلم داشتند و با مدیریت من در داوری و انتخاب ها حقی از آنها پایمال شده باشد حلالیت می طلبم و از رسانه هایی که نتوانستیم در خدمت آنها باشیم.

به روز صفر هم اشاره کنیم که در اختتامیه حضور پیدا نکرد و صحبت های خانم طائر پور که سیمرغ را به فیلم اولی نمی دهد وضعیت این فیلم به کجا رسید؟

فیلم سینمایی روز صفر از نظر من یکی از بهترین فیلم های جشنواره بود که هم من و هم داوران دوست داشتند به همین دلیل هم در بخش نگاه نو که به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد و در بخش سودای سیمرغ هم جوایز خوبی به دست آورد به هر حال به هر دلیلی به اختتامیه نیامدند.

شما در جریان بودید که نمی خواهند به مراسم اختتامیه بیایند؟

مطمئن نبودیم که نمی آیند اعتراضات و انتقاداتی بود که در همه دوران ها وجود دارد اما اینگونه نبوده که عوامل در اختتامیه حضور پیدا نکنند که مطمئن به نیامدن آنها باشیم ای کاش این اتفاق نمی افتاد و عوامل فیلم روز صفر در اختتامیه حضور پیدا می کردند و آن را تحریم نمی کردند آن هم در سالی که ما از همه طرف مورد حمله برای برگزارنکردن جشنواره بودیم؛ این فیلم که با تمام وجود در این دوره حاضر شده بود ای کاش در جلسه آخر هم شرکت می کردند و موجب رونق بیشتر جشنواره فیلم فجر می شدند به هر حال این جشنواره هم سینماست حضور در جشنواره احترام به اهالی سینما است فرقی نمی کند کاندید می شوند یا نه؛ این جشنواره برای اهالی سینما برگزار می شود و هر سال جوایز به یک گروه اختصاص پیدا می کند و هر چقدر به همکاران خود احترام بگذارند سال بعد نیز همکاران به آنها احترام می گذارند و این به نفع همه است. امیدوارم عوامل و تهیه کننده روز صفر تصمیمی بگیرند که به نفع خودشان و سینما باشد.

 پیش بینی شما برای گیشه سال بعد سینما چیست؟

من فکر می کنم سال ۹۹ حتما فروش بیشتری نسبت به سالی که گذشت خواهیم داشت.

عملکرد صدا و سیما  در پوشش اخبار جشنواره به لحاظ کیفی انتقادات زیادی داشت چگونه ارزیابی می کنید.

امسال میزان محافظه کاری و نگرانی در برنامه های تلویزیونی که برای دهه فجر جشنواره ها را پوشش دادند زیاد بود یکی از این شرایط زنده نبودن برنامه ها بود؛ وقتی یک رویداد را گزارش می کنید برنامه زنده پویا تر است و مخاطب با این احساس که در رویداد حضور دارد ارتباط بیشتری با برنامه برقرار می کند و زنده نبودن برنامه ها به رونق جشنواره آسیب زد و هنرمندان نیز استقبال نکردند و این کاهش مخاطب باید از سوی شبکه ها که برنامه تولید می کنند آسیب شناسی شود که چه رفتاری موجب شده تا سینما گران حضور پیدا نکنند زیرا در دوره های اول برنامه ای مانند هفت بسیار مورد استقبال بود اما در سال های اخیر این چنین نبود که برای شبکه سه و تلویزیون خوب نیست. در اختتامیه نیز وابسته به همان نگرانی به اینکه چه اتفاقی ممکن است روی سن رخ دهد مقداری پخش زنده با تقطیع صورت می گرفت اما خواهش می کنم برنامه کل اختتامیه را در دبیرخانه وجود دارد را مدیران ملاحظه کنند در این آیین کمترین حاشیه و مساله سیاسی داشتیم و اگر کل برنامه بدون هیچ سانسوری پخش می شد اتفاق خاصی نمی افتاد اما وقتی شما نگران هستید قبل از اینکه کسی صحبتی کند برنامه قطع می شود و تا چند دقیقه بعد از پایان صحبت نیز سوییچ می شود این اتفاق موجب کاهش مخاطب تلویزیون است درحالی که تلویزیون مهم ترین رسانه جمهوری اسلامی محسوب می شود و هر اقدامی برای کاهش مخاطب به کلیت نظام ضرر می زند به همین دلیلنباید از ترس مرگ خودکشی کنیم نباید از ترس اینکه کسی حرفی بزند که مشکل دار باشد دست به حذف بزنیم. مهم ترین حرفی که در اختتامیه زده شد حرف های امیر آقایی بود که حتی به کلیت تلویزیون، نظام و رسانه ملی انتقاد نکرد بلکه به صحبت های کارشناسی در یک شبکه اشاره کرد و مودبانه پاسخ داد و حذف این صحبت ها کار اشتباهی است که باعث کاهش مخاطب می شود مدیران کمتر باید نگران باشند زیرا امسال اهالی سینما وقتی در جشنواره حاضر شدند در نشست ها کمترین تنش سیاسی را داشتیم علی رغم اینکه گفته شد نشست های پر نشی بوده از ۳۰  نشستی که برگزار کردیم سه نشست بود که چالش داشت و آن هم مختص به چالش های فیلم بود که ربطی هم به مسائل اجتماعی و سیاسی نداشت این ها هم جاذبه های سینما است که اگر این ها هم نباشد شما رسانه ها به سرد بودن آن اشاره می کنید. سینماگری که در این کشور زندگی می کند و فیلم می سازد می داند چه صحبتی کند، ممکن است به نهادی از حاکمیت یا به دولت انتقاد کند، پخش آن از سیما باعث تثبیت بهتر جایگاه نظام می شود و تثبیت بیشتر، اعتماد بیشتر به صداوسیما را ایجاد می کند و به اقتدار نظام جمهوری اسلامی کمک می کند.

دبیری سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر به شما پیشنهاد شده است؟

در این زمینه با من صحبتی نشده است.

اگر پیشنهاد شود می پذیرید؟

ترجیح من این است که نپذیرم و خیلی بعید است که قبول کنم.

برای دیدن این ویدئو در ایرنا۲۴، اینجا را کلیک کنید. 

متاسفانه مرورگر فعلی شما قدیمی بوده و پشتیبانی نمی‌شود!

لطفا از مرورگرهای بروز نظیر Google Chrome و Mozilla Firefox استفاده نمایید.