«محمدرضا دلپاک» فیلم‌های مهم زیادی را به عنوان طراح صدا و صداگذار در کارنامه‌اش دارد. او توانسته ۱۰ بار جایزه سیمرغ بلورین را به دست بیاورد و از این نظر یکی از مهمترین چهره‌های ادوار جشنواره فیلم فجر به حساب می‌آید.
فیلم «درباره الی…» به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های دهه های اخیر سینمای ایران و یکی از بهترین ساخته‌های کارگردانش اصغر فرهادی فیلمی است که بخشی از موفقیت را مدیون صداگذاری و ترکیب بندی صدا است.
«درباره الی…» با یک تصویر نامفهوم که صدای ایستادن اتومبیل ها و برخورد اسکانس‌های تاشده با لبه‌های فلزی صندوق صدقات آغاز می‌شود و سپس دوربین از توی صندوق بیرون آمده و شخصیت‌های اصلی داستان را می‌بینیم توی تونل و در حالی سرهایشان را از اتومبیل بیرون آورده‌اند، فریاد می‌زنند.
فیلم تا سه دقیقه اول که شخصیت‌ها کنار رودخانه لوازمشان را پهن می‌کنند که بنشینند، عملا متکی صدا است. صدابرداری و البته ترکیب‌بندی صدا به گونه‌ای است که در همان ابتدا این سفر تبدیل به یکی از سفرهایی می‌شود که اغلب مخاطبان تجربه کرده‌اند. در همان صحنه‌های ابتدایی دوربین از داخل اتومبیل، محوطه سبز کنار جاده را نشان می‌دهد که مردم نشسته‌اند و صدای شخصیت‌ها هم ازتوی اتومبیل به گوش می‌رسد که البته بیش از آنکه بخواهند توجه به دیالوگهایشان جلب کنند، دارد فضا را می‌سازند.
«درباره الی…» در میان آثار اصغرفرهادی که جزئیات در فیلم هایش حائز اهمیت و بسیار فکر شده هستند، از این نظر می‌تواند یکی از شاخص‌ترین ساخته‌هایش باشد و در این بین صدابرداری «حسن زاهدی» و صداگذاری و ترکیب‌بندی صدا که کار «محمدرضا دلپاک» است، نقش کلیدی در شکل‌گیری بافت و فضای واقع‌گرایانه و باورپذیر فیلم دارد.
اولین دیالوگ های فیلم، دیالوگ‌های خیلی تاثیرگذاری به نظر نمی‌رسند، شخصیت ها یک به یک می آیند جملاتی کوتاه و به ظاهر معمولی را می‌گویند و بعد در میان صدا پس زمینه گم می‌شوند.
یکی از نکات جالب صدای «درباره الی…» این است که خیلی وقت‌ها به‌خصوص در نیم ساعت ابتدایی، دیالوگ‌ها در خارج از کادر بیان می‌شوند.
اما آنچه کار مجموعه صدابرداری، صداگذاری و ترکیب‌بندی صدای این فیلم را تبدیل به یک شاخصه مهم در کیفیت آن می‌کند، این است که صدای فیلم مانند یک ارکستر بسیار بزرگ عمل می‌کند که صداهای ریز و پرکاشن‌ها در آن نقش اساسی دارند. مثلا داخل ویلا در همان صحنه‌های ابتدایی ورود شخصیت‌ها، در میان صحبت‌ها وقتی بچه کوچکی جیغ‌کشان وارد می‌شود، صدابردار و البته کارگردان آن را نه تنها از دست نداده‌اند بلکه طوری عمل کرده‌اند که صدای فریاد کودک روی تم و فضای فیلم تاثیرگذار باشد.
فیلم «درباره الی…» یک فیلم پرکاراکتر است و شخصیت‌ها خیلی وقت‌ها کمی دورتر از جمع با هم خلوت می‌کنند و از نمونه‌های بسیار شاخصش در فیلم لحظه‌ای است که سپیده (با بازی گلشیفته فراهانی) وقتی می‌فهمد که ویلای رزو شده به کارشان نمی‌آید، وارد خانه زن روستایی می‌شود. در حالی که صدای شخصیت‌های دیگر را داریم که دارند با هم کنار ماشین حرف می‌زنند، او دارد طوری که آنها نشنوند تلاش می‌کند تا هر طوری یک ویلا برای ماندنشان جور کند.
یا شاید یک بخش خیلی ویژه اولین شام گروه در ویلا است زمانی که الی (با بازی ترانه علیدوستی) می‌رود تا نمک‌پاش را بیاورد و بقیه آرام شروع به خواندن و رقصیدن می‌کنند؛ کات به الی که توی آشپزخانه ایستاده و صداها را می‌شنود. همان لحظه‌هایی که همه ما تجربه کرده‌ایم؛ نمی‌دانیم دقیقا چه می‌گویند، اما آنچه باید از همین کلمات نامفهموم -در بسیاری از مقاطع زندگیمان- فهمیده‌ایم، چرا که پیش زمینه داریم و با حس پشت کلمات بیشتر در ارتباط هستیم تا با خود آنها.
«محمدرضا دلپاک» فیلم‌های مهم زیادی را به عنوان طراح صدا و صداگذار در کارنامه‌اش دارد؛ از جمله رنگ خدا، باران، لانتوری، خون بازی و … و توانسته ۱۰ بار جایزه سیمرغ بلورین را به دست بیاورد و از این نظر یکی از مهمترین چهره‌های ادوار جشنواره فیلم فجر به حساب می‌آید. هرچند شاید «درباره الی…» به واسطه این میزان جزئیات در فیلم و اهمیتی که صدا در ساختار فیلم دارد یکی از ویژه‌ترین کارهای او باشد.
امید ذاکری‌نیا
