«ایرج رامین‌فر» برنده چهار سیمرغ بلورین طراحی صحنه و لباس یک کارنامه وزین از حضور در برخی از بهترین آثار سینمای ایران را در نزدیک به ۵ دهه حضور مستمرش در این عرصه به دست آورده است؛ کلاغ، شاید وقتی دیگر، باشو غریبه کوچک، سرب، سگ کشی و … که البته بیشتر همکاری‌هایش با بهرام بیضایی بوده است…
شاید «سرب» ساخته مسعود کیمیایی و محصول ۱۳۶۸ که داستانی از دهه ۲۰ شمسی را روایت می کند و فضای نوآرگونه فیلم ، نزدیک‌ترین کار به ذهنیت سینمایی رامین‌فر باشد. او پیش از این هم از علاقه‌اش به گونه نوآر را اعلام کرده و حتی به عنوان یک افراطی گفته بود :" سینمای غیر از نوآر را سینما نمی‌دانم."
او که ریشه و علاقه‌اش از معماری می‌آید اما با وجود تفاوت سلیقه اساسی که با بهرام بیضایی در تعلقات هنری و سینمایی دارد اما در شاخص‌ترین آثار این کارگردان نقش طراحی صحنه و لباس را انجام داده است؛ آن هم در حالی که طراحی صحنه و لباس کارهای بیضایی به دلایلی می‌تواند یکی از دشوارترین بخش‌های کاری این کارگردان باشد. یکی از دلایلش می‌تواند این باشد که بیضایی می‌خواهد دنیای خودش را خلق کند و باید این دنیا در فیلم ساخته شود.
رامین‌فر که سبک فیلمسازی بیضایی را با پیرپائولو پازولینی فیلمساز مهم ایتالیایی دهه های ۶۰و ۷۰ میاادی مقایسه می کند اما با وجود اینکه خودش را با این دنیای سینمایی غریبه می‌داند، اما در عمل او است که دنیای مورد نظر بیضایی را ساخته است. اوج کارش شاید در «سگ کشی» باشد. یکی از موفق‌ترین فیلمهای استاد بیضایی در دهه‌های اخیر ، فیلمی پر از صحنه و لوکیشن‌های متفاوت که تمام آنها نه لوکیشن واقعی و قابل دسترس که از دنیای ذهنی خالق اثر بیرون آمده و با همکاری با رامین‌فر به عنوان طراح صحنه شکل واقعیت گرفته‌اند.
«سگ کشی» فیلمی متکی به تصاویری است که انگار بیننده باید خودش آنها را به هم بچسباند و حتی تعبیر خودش را داشته است. از همان شروع فیلم که ناصر معاصر با بازی مجید مظفری وارد خانه جواد مقدم با بازی رضاکیانیان می‌شود تصاویری پر از جزئیات را به مخاطب ارائه می‌دهد.
خانه و دفتر به‌هم‌ریخته و سایه‌ها نورپردازی و فیلمبردای فوق‌العاده فیلم که مثل دیگر آثار بیضایی واجد کیفیت بالایی هستند نیز فضا را به سمت علائق سینمایی رامین فر که فیلمهای نوآر هستند نزدیک میکند. بیضایی روایت داستانش را از دل این به‌هم‌ریختگی ، هرج و مرج و بی‌نظمی آغاز میکند و اما اتفاقی که باید افتاده و این بی نظمی بصری در ساختاری هارمونیک و به‌هم پیوسته و متعادل است که می تواند این داستان دشوار را روایت کند.
در دنیایی که بیضایی در فیلم‌هایش خلق میکند و بخصوص در «سگ کشی» انگار تمام اشیاء و جزئیات هرچند کوچک حاوی معنی و در روند فهم درام موثر هستند و همین موضوع این اثر او را تبدیل به فیلمی مهم از منظر طراحی صحنه میکند.
امید ذاکری‌نیا
