نرگس آبیار فیلمسازی برخاسته از عرصه ادبیات
به گزارش ستاد اطلاع رسانی جشنواره فیلم فجر، نرگس آبیار با ساخت فیلم «ابلق» پنجمین تجربه کارگردانی خود در سینما را پشت سر میگذارد. او که به دلیل پرداختن به موضوعات اجتماعی با محوریت زنان همواره مطرح بوده است، در«ابلق» نیز نگاهی متفاوت به موضوعی زنانه و اجتماعی دارد. «ابلق» را شاید بتوان تجربهایی تازه در کارنامه نرگس آبیار دانست.
آبیار نویسنده یا فیلمساز؟
نرگس آبیار، متولد ۱۳۵۰ در تهران و فارغالتحصیل رشته ادبیات است. داستاننویسی را با حوزه هنری و در سال ۱۳۷۶ آغاز کرد. نرگس آبیار ابتدا آثاری برای نوجوانان نوشت و بعد هم تعدادی داستان و رمان برای بزرگسالان تولید کرد. تا کنون حدود سی جلد کتاب از او منتشر شده است که اولین رمانش «کوه روی شانههای درخت» بود. بیشتر کتابها و داستانهایش، درونمایهی جنگ دارد. کتاب «کوه روی شانههای درخت» در سال ۱۳۸۹ جایزه بهترین رمان دفاع مقدس را دریافت کرد.
نرگس آبیار از ۱۴ سالگی در نهضت سوادآموزی تدریس میکرد. سالهای بعد، به روستاها و شهرکهای حاشیهنشین ساوه رفت و در آنجا هم به تدریس مشغول شد. بهگفته خودش در این شهرکها از همه ایران حضور داشتند و اکنون بیشتر سوژههای داستانهایش را مدیون همان سالهاست.
«بن بست مهربان» آغاز مسیری سخت
نرگس آبیار سابقه خوبی در ساختن فیلم کوتاه و مستند دارد. «بنبست مهربان» اولین فیلم کوتاهش بود که جوایزی را هم از جشنواره «ستایش» خوزستان و هم از جشنوارههای بینالمللی از آن خود کرد. با این حال تا قبل از اکران دو فیلمِ بلندش در سینماها نام نرگس آبیار چندان شناخته شده نبود. «شیار ۱۴۳» نخستین فیلم او پس از«اشیا از انچه در آیینه میبینید به شما نزدیکترند» است،که بسیار مورد توجه واقع شد. او داستان این فیلم را با اقتباس از رمان «تفحص» نوشته حمید داودآبادی ساخت و در سی و دومین جشنواره فیلم فجر در هفت بخش نامزد شد که در نهایت دو سیمرغ بهترین فیلم و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرد.
«نفس» دومین ساخته آبیار است که میتوان گفت فیلم پرطرفدار داستانی و بلند اوست که باعث شهرتش شد. این فیلم نیز در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور یافت و در شش بخش نامزد دریافت جایزه شد که در نهایت دو جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین بازیگر نقش مکمل زن به این فیلم تعلق گرفت. تا آبیار بار دیگر دست پر از جشنواره فیلم فجر خارج شود.
آبیار طی سالیان گذشته توانسته با ارائه آثار متفاوت مخاطبان فراوانی را برای خود به دست بیاورد، تنوع آثار آبیار به نحوی بوده که او را به عنوان یکی از موفقترین کارگردانان زن سینمای ایران طی دهه گذشته شناسانده است. او تاکنون هفت فیلم داستانی و مستند و پنج فیلم سینمایی را کارگردانی کردهاست.
رسیدن به قله
«شبی که ماه کامل شد» یکی دیگر از آثار متفاوت کارنامه کاری آبیار است، که توانست در جشنواره فیلم فجر افتخارات فراوانی را به دست آورد. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فجر به نمایش درآمد و با نامزدی در ۱۳ رشته این جشنواره، توانست شش سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین چهره پردازی را به خود اختصاص دهد و همچنین این فیلم به عنوان یکی از پرمخاطبترین آثار چرخه اکران شناخته شود.
باور به آنچه که میسازد
آبیار که به ساخت فیلمهای متفاوت با جزئیات فراوان شناخته میشود، برای پرداختن به این جزئیات و تربیت دیدگاه مخاطب میگوید: اعتقاد دارد که باید سطح نگاه تماشاگر را بالا برد و نباید صرفا به این دلیل که فیلم فروش خوبی داشته باشد، جنس نگاهمان را تا سطح مخاطب عام پایین بیاوریم. او در ادامه توضیح میدهد که به سینما خیلی به چشم صنعت نگاه نمیکند وبسیار دوست دارد فیلم به گونهای باشد که هم مخاطب خاص و هم مخاطب عام را راضی نگه دارد.
ابیار معتقد است در فیلمهایی که ساخته میشوند، کارگردان باید کار خودش را انجام دهد و فیلمی را بسازد که به آن باور دارد. در واقع فیلمی را بسازد که مطمئن است قابل دفاع خواهد بود. آنگاه میتواند اجازه دهد که مخاطب به تماشای فیلم بنشیند. در حقیقت باید یک فرهنگسازی درست در صداوسیما و رسانهها در این رابطه انجام شود که فیلمها به خوبی نقد شوند. شاید بهتر است این نقدها از مدارس و پایههای پائینتر فکری مردم شروع شود.
"ابلق" روایتی تلخ از اجتماع امروز
حالا آبیار در پنجمین گام «ابلق» را کارگردانی کرده است، که برخلاف آثار قبلی او در زمان حال میگذرد و یک موضوع از دل اجتماع را روایت میکند. این فیلم سرگذشت زنی را در حاشیه شهر روایت میکند که با همسر و فرزندش زندگی میکند، اما ماجرایی زندگی آنها را دستخوش تغییر و تحول میکند. بهرام رادان، الناز شاکردوست، هوتن شکیبا، مهران احمدی، گلاره عباسی، گیتی معینی، شادی کرم رودی، امین میری، سیاوش حکمت شعار، علی نفیسی، الهه اذکاری، شیماء ملکیان، علی روزبهانی، سارا اردلان، سحر اسدی، الهام حسامی، محبوبه نریمیسا، مهتا محدث، هادی آقابزرگی، روح الله آبیار، سعید بیگی، عفت رسولی، منصور نوری، فاطمه کریمیان بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
سمیرا افتخاری