برنامه حوض نقره رادیو ایران در برنامه روز جمعه خود بخش ویژهای را به چهلمین جشنواره فیلم فجر اختصاص داد.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی روابط عمومی جشنواره فیلم فجر، «محمود گبرلو» مجری برنامه در شروع ضمن بیان اینکه هویت و رویکرد بحث جدی میان منتقدان و صاحبنظران سینما است، گفت: در هر دوره سیاستهایی تنظیم و براساس آن فیلمهایی در معرض دید تماشاگران قرار میگیرد و باید دید که دوره جدید جشنواره فیلم فجر چه رویکردی خواهد داشت. اگر در فیلمهای سینمایی، قهرمان امیدآفرین نداشته باشیم، مردم از سینما استقبال نمیکنند. به نظر من قصه و داستان یک طرف اما قهرمان خوب در فیلمنامه، مردم را به سمت سینما جذب میکند. نمونه یک قهرمان خوب و مثبت شهید سردار «حاج قاسم سلیمانی» بود که اگر نمونه آن را در آثار سینمایی داشته باشیم، مورد استقبال مردم قرار میگیرد. همانگونه که مردم در زمان شهادتشان تشییع جنازه باشکوه برگزار کردند. اگر فیلمی ساخته شود که قهرمانی این چنینی داشته باشد مردم استقبال میکنند، چراکه سینما قدرت برتری است که مردم آن را جزو سبد و فرهنگی خود میدانند.
«مجید شاهحسینی» عضو هیات انتخاب جشنواره چهلم هم در این برنامه، در خصوص این جشنواره گفت: از ادوار بیست و ششم و بیست و هفتم که من دبیر جشنواره بودم تا امروز، اتفاقات زیادی در فناوری فیلم، صنعت سینما و سهلالوصول شدن پروداکشن افتاده اما توقعی که ما از سینما داشتیم، هنوز برآورده نشده است. سینما در ارتباط گرفتن با مخاطب هنوز مشکل دارد.
او اضافه کرد: در همان جشنواره بیست و هفتم گفتم که جشنواره شب قدر سینمای ایران است چراکه سالانه تعداد زیادی از مردم به سینما میآیند تا به قضاوت سینمای خودشان بنشینند، اگر قضاوت آنها این باشد که سینما به الگوی ما، ارزشهای ملی، اعتقادی و انقلابی ما احترام گذاشته و چهره قرین کرامت از خودشان روی پرده ببینند، برنامه یکسالشان را برای دیدن سینما میبندند. اگر مردم در جشنواره امسال به این جمعبندی برسند که این سینما به کرامت، عزت نفس ایرانی احترام گذاشته و نخواسته به قیمت پذیرش جشنوارههای بینالمللی چهره دیگری از ایران نشان دهد، این سینما را سهم خود خواهند دانست. به نظر میرسد که در جشنواره امسال اینگونه جامعه خود را دیدند و برخی هم همچون گذشته پذیرش فستیوالهای بینالمللی را مهمتر دانستند.
شاهحسینی توضیح داد: انشالله مردم فیلمهای خوبی در سینما خواهند دید. به نظر میرسد عادت سینما رفتن در دنیا تغییر کرده است و میزان احترامی که ما به مردم میگذاریم پاسخ این سوال را مشخص میکند که آیا آنها در صفهای طولانی میایستند و بلیت میخرند و قسمتهایی از زندگی واقعی خود را روی پرده میبینند یا این عادت را ترک میکنند؟ این سوالی است که جشنواره امسال باید به آن پاسخ دهد و امیدوارم با انتخاب هوشمندانه امسال در گزینههای فجر این اتفاق رخ دهد.
«بهروز افخمی» عضو هیات انتخاب چهلمین جشنواره فیلم فجر در برنامه حوض نقره رادیو ایران که با اجرای «محمود گبرلو» پخش میشد، گفت: فضای هیات انتخاب برای من بسیار عالی بود و فرصت همکاری با آقای شاهحسینی داشتم که نظریهپرداز و خوش فکر است. مواردی پیش آمد که من رای خود را به نفع آقای شاه حسینی تغییر میدادم چون ایشان را قبول دارم.
او ادامه داد: سینما باید در ابتدا نظر مردم را جلب کند. بدون مردم سینمایی وجود ندارد و فیلم برای دیده شدن ساخته میشود.
افخمی در پاسخ به سوال گبرلو مبنی بر اینکه فیلمهایی بوده که در زمان خود دیده نشدند اما به مرور افراد متوجه تاثیرگذاری آن شدند، در مورد این فیلمها چه نظری دارید؟، گفت: این را نمیتوان به عنوان یک قاعده در نظر گرفت بلکه استثنائاتی ممکن است وجود داشته باشد. تاثیر فیلم و عکسالعمل تماشاچی مهمترین عوامل در سینما هستند. این که فیلم در زمان خود درصد کمی از تماشاگران را تحتتاثیر قرار دهد اما بعد منتقدان در مورد آن صحبت کنند و دیگر تماشاگران به دیدن فیلم ترغیب شوند، درست است اما اینکه هیچکدام از تماشاگران نپسندند و بعدها هم نپسندند و باید برایشان توضیح داده شود تا فیلم را دوست داشته باشند، قاعده نیست.
افخمی عنوان کرد: این بدیهی است که فیلم را باید تماشاگر بپسندد. ما سالهاست که در حوزه فیلم هستیم و باهم همسلیقه هستیم. آقای شهیدی استاد ما در دانشکده صدا و سیما قبل از انقلاب بوده است و از لحاظ سلیقه سینمایی بسیار او را میپسندم البته نسبت به سینما کمی سختگیر است.
افخمی درخصوص نقش سیاستمداران در سینما اظهار داشت: درهمه جای دنیا این موضوع وجود دارد؛ در آمریکا هم ادارهکنندگان استودیوهای بزرگ همان مسئولان دولتی هستند.
او در پاسخ به این سوال که تماشاگران سینما بین پنج تا ۱۰ درصد سینمای ایران بوده است و چه کسی مقصر این موضوع است، توضیح داد: وضعیت به سرعت تغییر میکند و به خصوص بعد از کرونا وضعیت سابق (که البته ما راه حلهایش را میدانستیم اما به آنها عمل نمیشد) تغییر کرده است. پیش از این، سینما با شیب ملایمی در حال فرعی شدن بود اما کرونا تیر خلاصی به سینما بود که باعث شد سینما به تعطیلی کامل کشیده شود.
افخمی اضافه کرد: سالن سینما دیگر اهمیت سابق را ندارد. البته قبل از کرونا هم کم رنگ شده بود اما بعد از کرونا این موضوع بیشتر شد. هنر فیلمسازی هنوز پابرجاست اما سالن سینما دیگر شکل سابق نیست. ما مجبور میشویم فیلم را طوری بسازیم که در موبایل و لپتاپ درست دیده نشود تا مردم برای حضور در سالن ترغیب شوند.
عضو هیات انتخاب جشنواره چهلم عنوان کرد: ما باید برای سینمایی که فرم تازهای پیدا کرده است، نقشههای تازهای هم بکشیم. من زمانی میگفتم که دولت نباید دخالت کند و بخش خصوصی باید سینما را در سیطره خود بگیرد و فیلم هنری از سینمای تجاری موفق درمیآید اما الان فکر میکنم باید در موردش تردید کنم سینما به طور کلی کم اهمیت شده و این سوال مطرح است که چه رفتاری شده که ۹۰ درصد تماشاگر سالن بیرون رفتند؟ اگر زمان میگفتم سیاستهای دولتی و ناتوان کردن بخش خصوصی باعث شده تا تماشاگران با سینما قهر کنند، امروز فکر میکنم که برای برگرداندن آن تماشاگران به سینما دیر شده است.
او افزود: امروز فکر میکنم دیگر نمیتوان بیش از ده درصد تماشاگران را به سالن سینما کشاند. مدل فیلم دیدن حتی در آمریکا هم فرق کرده است. هر امریکایی در سال چهار بار به سینما میرود که این مقدار خیلی کم است. سینما امروز برای حضور تماشاگران در سالن باید کیفیت یک هنر را پیدا کند.
افخمی توضیح داد: امروز فکر میکنم که چه بسا لازم باشد که دولت دخالت کند و فیلمهایی بسازد که بخش خصوصی نمیتواند بسازد. بخش خصوصی با شیوههای پخش از مد افتاده به یک مانع تبدیل شده است. بسیاری از فیلمهایی که ما امسال انتخاب کردیم، فیلمهایی هستند که بخش خصوصی اصلا بلد نیست اینها را تولید کند و فیلمهای سرگرمکنندهای هستند که تماشاگر ناراضی از سالن بیرون نخواهد آمد.
او تاکید کرد: انتقاد من به بخش خصوصی است که فرصت زیادی داشت اما نتوانست خود را به روز کند و با ساختن کمدیهای مبتذل تلاش کرد که امسال را هم بگذراند. من فکر میکنم دیگر سینما به عنوان نمایش در سالن دیگر قدرت برتر نیست. در دنیا تولید راحتتر شده و تعداد فیلمهای تولیدی هم افزایش پیدا کرده اما نمایش سخت شده است.
افخمی در پایان اظهار داشت: در هیات انتخاب بحث پرتنشی در مورد فیلم خاصی نداشتیم. ۵۹ فیلم دیدیم و در مورد هیچ فیلمی هم بحث جدی پیش نیامد. البته برخی فیلمها به دلیل نداشتن پروانه نمایش کنار گذاشته شدند.