نشست تولید در سینمای کودک و نوجوان و نکوداشت زنده‌یاد فرشته طائرپور در سالن ۵ خانه جشنواره برگزار شد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی جشنواره فیلم فجر، در ششمین روز برگزاری جشنواره، نشست تخصصی (نکوداشت زنده‌یاد فرشته طائرپور) تحت عنوان «تولید در سینمای کودک و نوجوان» با حضور سیدمحسن فاطمی روانشناس و امیرحسن ندایی (مجری) در خانه جشنواره برگزار شد.
در ابتدای مراسم ویدیویی درباره معرفی فرشته طائرپور پخش شد؛ همچنین بخش‌هایی از صحبت‌های او به نمایش درآمد.
فاطمی در ابتدای این نشست درباره اینکه چرا ساخت فیلم برای کودک و نوجوان دشوار است، عنوان کرد: «پردازش اطلاعات در حوزه فیلم کودک نمی‌تواند شبیه به فیلم نوجوان باشد. فضای انتزاعی و قیاس برای کودک مبهم است و به همین دلیل تولید فیلم برای آن‌ها سخت است. از طرفی جهان تجربه کودک محدود است و ارتباط او با جهان خارج با گسست همراه است و آن‌چنان مندرج در دنیای خود هستند که نمی‌توانند تصوری از دنیای دیگر داشته باشند.»
او ادامه داد: «بلوغ عاطفی، شناختی و معنایی برای کودک مفهوم پیدا نکرده و مفاهیم کلی برای کودک پنج ساله دشوار است. به همین جهت ساخت فیلم هم برای این مخاطب سخت است پس رفتار و حرکت و عمل آن‌ها را جذب می‌کند. برای کودکان درک پیچیدگی‌های‌روایی دشوار است.»
فاطمی عنوان کرد: «کودک در سنین پایین نمی‌تواند ثبات و همبستگی را درک کند و همچنین در داستان نیز نمی‌تواند تمییز ادراکی داشته باشد. آن‌ها چیزی را درست و غلط تلقی می‌کنند که پدر و مادرشان گفته باشند و در سنین بالاتر شرایط متفاوت‌تر خواهد بود.»
او ادامه داد: «بیشتر نگاه کودک به یک اثر سطحی است، چرا که از درون‌مایه‌ها آگاه نیست. مجموعه این‌ها باعث می‌شود که زمانی که بخواهید برای کودک فیلم بسازید، ظرافت‌های بسیاری را درنظر بگیرید.»
فاطمی عنوان کرد: «این پیچیدگی‌ها در کار با کودک بسیار اهمیت دارد. یکی از نکاتی که در فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» وجود دارد لطافت کودکانه است که در دیگر آثار خانم طائرپور هم جاری است. کسانی که با نگاه رمانتیک کار می‌کنند دو ویژگی عطف و ارجاع به کودکی و طبیعت را در وجود خود دارند.»
او افزود: «ارجاع به دوران کودکی در آثار این‌چنینی چون معنایی نغز و شیرین دارد این احساس را به مخاطب منتقل می‌کند.»
امیرحسن ندایی اضافه کرد: «فیلمساز کودک باید دوران کودکی خود را به‌خاطر بسپارد و فراموش نکند که خود هم روزگاری کودک بوده است و این یکی از ویژگی‌های آثار فرشته طائرپور بود.»
فاطمی درباره ارتباط فانتزی و جهان کودک گفت: «ما می‌توانیم از دو مغز (دو نیم کره) حرف بزنیم که تفاوت‌هایی دارند. شما اگر بخواهید با مخاطب سهل‌الوصول ارتباط برقرار کنید باید بتوانید با شیوه‌های خلاق نیم‌کره راست او را فعال کنید.»
این روانشناس ادامه با بیان اینکه رشد شناختی شبیه دروازه‌هایی است که باید از هر کدام عبور کنیم تا به دروازه بعدی برسیم اظهار کرد: رشد شناختی باید برای کودک رخ دهد. در فیلم‌ها کودکان به واسطه نیم‌کره راست می‌توانند جذب آثار فانتزی شوند. اگر داستان نیم‌کره راست را تحریک کند، مخاطب جذب اثر می‌شود.
وی ادامه داد: در رشد شناختی شبیه دروازه‌هایی است که باید از هر کدام عبور کنیم تا به دروازه بعدی برسیم. رشد شناختی باید برای کودک رخ دهد. در فیلم‌ها کودکان به واسطه نیم‌کره راست می‌توانند جذب آثار فانتزی شوند. اگر داستان نیم‌کره راست را تحریک کند، مخاطب جذب اثر می‌شود.
او افزود: اگر نتوانید با مخاطب در سینما ارتباط داشته باشید کار شما اثربخش نخواهد بود.درک فانتزی توسط کودک در نیم‌کره راست او نقش مهمی دارد. در بزرگسالان نیز به واسطه تحریک تخیل و ارجاع به بزرگسالان دارای فانتزی جذابی است.پارامترهای مناسب، بودن یا نبودن فیلم با زمینه‌های فرهنگی ارتباط پیدا می‌کند اما در فانتزی به دلیل نداشتن حد و اندازه میزان ارتباط با مخاطب به این بستگی دارد که فانتزی به ویژگی فرهنگی مخاطب نزدیک شده باشد. سینما با ذهن استدلالی مرتبت است اما کار اصلی آن با ذهن هیجانی است.
فاطمی درباره پرورش تخیل کودکان در سینما گفت: فرشته طائرپور توانست با بعد خودجوش کودکی مرتبط شود. فضای مدیریتی می‌تواند افراد را به فضای کلیشه‌ای سوق دهد اما هرچقدر که بتوانند به دوران کودکی مراجعه کنند خودجوشی در آن‌ها بیشتر می‌شود. کودکان و سینمای کودک نقش مهمی در پرورش تخیل دارد و اگر شما چیزی را به طور مطلق تعریف کنید امکان پرواز تخیل را در کودک کمتر می‌کند.
او درخصوص ارتباط کودک و افسانه‌ها افزود: از نظر بعد هیپنوتیزم، زمانی که کودکان با یک فیلم ارتباط برقرار می‌کنند تصور این را ندارند که چیزی غیر از آنچه می‌بیند وجود دارد.محیط‌های هیجانی بسیاری وجود دارد و در سینمای دنیا، مادر کنار کودک می‌نشیند و تمییز ادراکی برای او به وجود می‌آورد و می‌گوید که چیزی که تماشا می‌کند واقعی نیست و فیلم است.
فاطمی اظهار کرد: افراد متناسب با رشد ادراکی و عقلانی خود می‌توانند تزاحم و سیگنال را از هم تمییز دهند. آدم‌های وابسطه به متن در اتفاقات پیچیده گیج می‌شوند. کودکان هنوز رشد ادراکی ندارند و باید انتظاراتتان در راستای تسهیل کننده فضای آن‌ها باشد.
