نشست تخصصی فرهنگی با موضوع «تعامل تدوینگر و کارگردان در شکلگیری داستان» برگزار شد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر، نشست تخصصی واکاوی موضوعات سینمایی با حضور اساتید دانشگاهی روز دوشنبه ۱۸ بهمن ماه با اجرای مسعود سفلایی عضو هیات علمی و مدیر گروه سینما دانشگاه هنر و عماد خدابخش تدوینگر فیلم‌های سینمایی به عنوان میهمان برنامه برگزار شد.
نشست تخصصی واکاوی موضوعات سینمایی با حضور اساتید دانشگاهی روز دوشنبه ۱۸ بهمن ماه با اجرای مسعود سفلایی عضو هیات علمی و مدیر گروه سینما دانشگاه هنر و عماد خدابخش تدوینگر فیلم‌های سینمایی به عنوان میهمان برنامه آغاز شد.
موضوع روز برنامه با محوریت تعامل تدوینگر و کارگردان در شکلگیری داستان با توضیحات خدابخش به بحث و بررسی گذاشته شد.
عماد خدابخش در ابتدای صحبت‌های خود عنوان کرد: به دلیل شرایط فعلی تولید و پس‌تولید فیلم‌ها، دو وجه مدنظر است. فیلم‌سازانی که برای اولین بار پا به فیلم بلند گذاشته‌اند و از فیلم کوتاه آمده‌اند و در فیلمسازی بخش کوتاه تجربه دارند که خوشبختانه تعدادشان رو به افزایش است. فیلم‌سازان با توجه به ساده‌گیری ساخت فیلم، تدوین را جدی می‌گیرند.
سفلایی در ادامه درباره اهمیت تدوین در فیلم‌های سینمایی اظهار کرد: فرایند تدوین سالیان سال تکنیکال بود اما چیزی که امروز وجود دارد، تدوین هم‌زمان است که رفته رفته مورد اهمیت قرار گرفته است.
خدابخش درباره آزمون و خطا در تدوین هم‌زمان فیلم‌ها اظهار کرد: یکی از کارهایی که انجام دادم، خروج ساخته ابراهیم حاتمی کیا بود و در آن فیلم تجربه تدوین هم‌زمان داشتم و این مواجهه برای کارگردان هم سخت و هم جالب بود چرا که حاتمی کیا شخصا به تدوین اشراف کاملی دارد.
او افزود: این نگرانی او برای من عجیب بود و متوجه شدم که فیلم‌سازان جدید و جوان بیشتر با آزمون و خطایی که در تدوین هم‌زمان رخ می‌دهد، آشنا هستند. تدوین هم‌زمان کمک می‌کند که تعامل فیلمساز و تدوینگر راحت‌تر شکل بگیرد.
خدابخش درباره معایب تدوین هم‌زمان بیان کرد: این ارتباط باعث می‌شود که پروسه به شکل دیگری پیش برود و از طرفی آسیب‌هایی هم دارد. تدوین هم‌زمان این امکان را به فیلمساز می‌دهد که بخش‌هایی را که فکر می‌کند در راستای روایت فیلم نیست، اصلاح کند اما در مقابل چون فیلم کامل نشده است، معلوم نیست که این شکل تدوین به کلیت کار کمک می‌کند یا خیر.
سفلایی در ادامه این بحث اظهار کرد: عده‌ای معتقدند که از بُعد تهیه‌کنندگی تدوین هم‌زمان به فرآیند تولید آسیب می‌زند.
این تدوینگر فیلم‌های سینمایی درباره علاقه فیلمساز به ندیدن تصاویر گرفته شده پیش از تدوین اظهار کرد: اگر خود فیلمساز تجربه این موضوع را نداشته باشد، ممکن است با چیزی مواجه شود که ذهنیتش بهم بخورد و فکر کند سکانس درنیامده و مدام آن را تکرار کند.
او ادامه داد: مثلا آیدا پناهنده در فیلم سینمایی تی تی، راش‌ها را نمی‌دید زیرا معتقد بود که این کار در ذهنیت او تاثیر می‌گذارد اما کارگردان دیگری فکر می‌کند که اشتباهات را می‌تواند در مونتاژ پیدا کند. پس شیوه کارگردان و نوع نگاهش می‌تواند نوع تدوین را تعیین کند.
خدابخش درباره تدوین فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر بیان کرد: فیلم‌هایی که نزدیک به جشنواره فجر آماده می‌شوند، پروسه تدوین هم‌زمان به این دسته آثار کمک می‌کند که زودتر پروسه انجام شود و تمام تیم پس‌تولید آماده هستند که کار خود را آغاز کنند. همچنین تدوینگر براساس ساختار طراحی شده کار می‌کند.
او در ادامه درباره نحوه تدوین در فیلم‌های کوتاه اظهار کرد: فیلم های کوتاه امروز نه تنها عقب‌تر از آثار بلند نیستند بلکه در مواقعی حتی پیش‌روتر هستند و کمتر اشکالات فنی در این آثار وجود دارد.
خدابخش در مورد بازبینی آثار بعد از ساخت عنوان کرد: همه جای دنیا مدیر پس تولید وجود دارد و بعد از اتمام کار پروژه را دست می‌گیرند اما در سینمای ایران چنین عنوانی وجود ندارد و فیلم‌ها بعد از تولید رها می‌شوند و این، کار را سخت می‌کند. همچنین ارتباط بین تدوینگر و گروه تدوین و جلوه‌های ویژه بسیار اهمیت دارد زیرا به پیشبرد کار کمک می‌کند. از طرفی من باید به عنوان تدوینگر مطمئن باشم که این پلان تغییر نمی‌کند. تدوینگر باید به عنوان واسطه کارگردان و جلوه‌های ویژه اطلاعات بالایی داشته باشد. بنابراین وجود مدیر پس از تولید بسیار مهم است.
خدابخش در ادامه این بحث عنوان کرد: امروز در برآورد تولید فیلم تدوین هم‌زمان لحاظ می‌شود تا زمان پایان کار کوتاه شود به‌ویژه در زمان پس از جشنواره‌ها که نیاز به اصلاح است، تمام تیم درگیر می‌شوند و این کار را پیچیده می‌کند.
او با اشاره به اینکه یک فیلم باید پس از تدوین باز هم بازبینی شود، اظهار کرد: در تدوین هم‌زمان احتمال تغییر بعد از اتمام کار وجود دارد. این بخش را باید تهیه‌کنندگان فیلم درنظر داشته باشند زیرا فیلم باید چند بار دیده شود تا ایراداتش مشخص شود. راهکار این موضوع این است که فاصله‌ای بین اتمام کار و ارائه به جشنواره وجود داشته باشد.
خدابخش درباره احاطه فیلم‌سازان بخش کوتاه به تدوین؛ اظهار کرد: بخشی از کارگردان‌ها که از سینمای کوتاه می‌آیند تا حدودی تدوین را تجربه کرده‌اند دارند. اگر از جایگاه کارگردان به موضوع نگاه کنیم چندان آسیبی به وجود نمی‌آید اما گاهی به دلیل در دسترس بودن تجربه تدوین افراد علاقه‌مند به این حوزه ساده‌انگارانه به کار نگاه می‌کنند اما موضوع این است که آن فرد چقدر در کنار یک تدوینگر حرفه‌ای کار کرده و با اصول زیبایی‌شناختی کار آشنا است؟
او درباره آگاهی تماشاگران از آثار سینمایی بیان کرد: تماشاچیان امروز با توجه به امکانات و تنوع محصولات بصری آگاه‌تر شده و بارها شده که نتوانند دلیل بیاورند اما حس کنند که فیلم آشفته است و این حس درست است. ما باید به این نکته توجه کنیم که تماشاچی باهوش است و اگر از آن‌ها سوال بپرسید نظر واقعی خود را می‌گویند.
خدابخش در ادامه گفت: اگر کارگردان و تدوینگر با وسواس بیشتری کار کنند اتفاق بهتری رخ می‌دهد. نقش تدوینگر در پیش تولید بسیار مهم است. پله پله پیش رفتن و آشنا بودن تدوینگر با دهنیت کارگردان به او کمک می‌کند که نتیجه بهتری ارائه دهد.
او در انتهای این نشست بیان کرد: جهان فیلمساز فارغ از فضای تکنیکال دارای اهمیت است و اگر تصویر ذهنی من با کارگردان نزدیک باشد، فرآیند تیمی بهتری شکل می‌گیرد. زمانی که عوامل یک‌دست هستند فیلم هم یک‌دست می‌شود و کارگردانی که این‌طور کار می‌کند امضای خود را در کارهایش دارد.
