طی سالهای اخیر بحث بر سر بود و نبود جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جدی بوده است و همچنان این سوال در میان است که به واقع وجود چنین جایزهای برای سینمای ایران چه دستاوردهایی دارد؟
مخاطبان سینما که در واقع عموم مردم هستند در جریان جشنواره این حق را دارند که نظرات خود را در قالب آراء نسبت به آثاری که تماشا میکنند ارائه دهند و در نهایت اقبال مردم به یک فیلم میتواند تا حدودی سنجشی باشد برای درک شرایط اجتماعی از دریچه هنر سینما.
در دوران مختلف مردم بنا به حال و هوایی که در روزمره خود سپری میکنند، نسبت به یک فیلم و فضایی که شکل میدهد، با موضوعات و در ژانرهای متفاوت، به یک روش برخورد میکنند و این مسئله میتواند در سیاستهای کلان سینمایی نیز تاثیرگذار باشد.
از سویی برای یک تهیهکننده و فیلمساز هم که توانسته آراء مردمی را در سبد خود قرار دهد چنین جایزهای اهمیت دارد. اما مسئله اینجاست که چگونه میتوان از آراء مردمی صیانت کرد تا اختلالی در روند شمارش آن صورت نگیرد و حق فیلم یا فیلمسازی در این میان پایمال نشود.
در سالهای گذشته که نوع بلیتفروشی و حضور مخاطبان در سینماهای مردمی شکل متفاوتی داشت، در هنگام ورود برگهای به مخاطبان داده میشد که میتوانستند بعد از فیلم رای خود را در یک صندوق بیاندازند و چنین اتفاقی موجب میشد تا آراء مردمی در موقعیت و با شکل مشخصی صیانت و سپس شمارش شود.
اما تغییر شکل بلیتفروشی جشنواره در سامانه سمفا و تغییر نحوه رایگیری چنین اتفاقی را با اختلال دچار میکند. اگرچه بهتر آن است که برای رأیگیری شیوههای دیگری را در نظر گرفت. مثلا بهتر آن است که دستگاههای الکترونیکی در هر سینما مستقر باشد تا بعد از فیلمها مخاطبان در همان محل رای خود را اخذ کنند.
این که بعد از تماشای فیلم باید مخاطب وارد سایت شود، صفحه فیلم مورد نظر را پیدا کند و بعد رای خود را در سامانه ثبت کند روند این رایگیری قطعاً دچار اختلال میشود.
تا قبل از ایجاد یک مکانیزم مناسب برای رایگیری و ایجاد یک سامانه دقیق و خطاناپذیر حذف جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به نظر گام جسورانهای در مسیر تحقق قانونگرایی، استانداردسازی و عدالتمحوری است که سیاست سازمان سینمایی و البته یکی از شعارهای جشنواره چهلم است.
چنین جایزهای زمانی قابل اعتنا است که در آن اتفاقی عادلانه رخ دهد و در چنین شرایطی که تحقق این عدالتمحوری ممکن نیست تصمیم به حذف این جایزه، تصمیم درستی به نظر میآید.
مهرداد بخشی