ضور فیلمهای مختلف در چهلمین جشنواره فجر در ژانرهای اکشن، معمایی، دفاع مقدس، درام ورزشی، روانشناسانه و غیره نشان از تنوع ژانریک آثار این دوره دارد. باید بپذیریم علیرغم شدت و ضعف کیفی آثار نفس تنوع گونههای فیلمسازی برای سینمای ایران کارساز است و جشنواره فیلم فجر باید دریچهها و افقهای تازهای را به سینمای ایران عرضه کند.
از این لحاظ توجه جشنواره فیلم فجر به انواع ژانرها سیاست درستی به حساب میآید که در راستای رسالت سازمان سینمایی قرار دارد. چرا که سازمان سینمایی وظیفه دارد فیلمسازان را به ساخت آثار در ژانرهای مختلف توصیه کند.
امسال علیرغم تاختوتاز محدودیتآور کرونا شاهد برگزاری بخش «قابهای ماندگار» (نمایش آثار گنجینه) بودیم. در طول برگزاری جشنواره در این بخش ده اثر برگزیده سینمای ایران از «دیدهبان» و «گاو» گرفته تا «ناخدا خورشید»، «عقابها» و «بچههای آسمان» با کیفیت خوب به نمایش گذاشته شد.
بخش قابهای ماندگار علیرغم آنکه یادآور پیوند سینمای امروز با تاریخ سینما و ماندگارترین آثار سینمایی دهههای گذشته بود همراه با نشستهای تخصصی خوبی دنبال میشد که از شیوههای نگرش حاتمیکیا و کیارستمی تا تنوع فرهنگی و زبانی در سینما و مولفههای جذب مخاطب را شامل میشد. در کنار این نشستها نیز بخش شبی بااندیشمندان برای بررسی مسائل و موضوعات عمیقتر سینمایی تدارک دیده شده بود. این بخش موضوعاتی، چون سینما، فلسفه و معنا، سینما و سبک بیانی نویسنده، سینما و دین، سینما و موسیقی و مباحث دیگر را شامل میشد.
بدین ترتیب در طول برگزاری چهلمین جشنواره فجر با سه نوع نشست مواجه بودیم. از یکسو نشست خبری آثار باحضور عوامل فیلم و خبرنگاران و منتقدان برگزار میشد و از سوی دیگر نشستهای آثار گنجینه و نشستهای موضوعی شبی با اندیشمندان پیگیری میشد. این تنوع در نشستها و پرداختن به موضوعات مرتبط با سینمای ایران اگرچه ممکن است کاری بیرون از بضاعت جشنواره تلقی شود، اما فعالیت شایستهای بود که جای آن داشت که بهصورت واحد کلیت دستاوردهای سینمای ایران در این چهل سال را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد.
جشنواره فیلم فجر در این دوره تلاش کرد تا خصلت آکادمیک به کار خود ببخشد هم از ژانرهای متنوع استقبال کند، هم مباحث تخصصی را مورد واکاوی قرار دهد و هم از داوران با تخصصهای مختلف بهره بگیرد. به همین دلیل داوری آثار بهگونهای رقم خورد که برخلاف هرسال با کمترین میزان اعتراض همراه بود.